Amanda, Mouchka, Stassart, (echtegenoot Désir)
Amanda, Mouchka, Stassart, verzetsstrijder, stewardess en voorvechter van vrouwenrechten wordt geboren in Lausanne op 17 februari 1923 uit Belgische ouders. Ze is één van de vrouwen opgekomen zijn voor de verdediging van rechten en vrijheden. Ze was voorzitster van de Vereniging van Belgische Stewardessen en vertegenwoordigster van de vrouwen van Ravensbrück in de Groep Herinnering/Groupe Mémoire.
Aanvankelijk opgevoed door haar grootmoeder in Elsene, vervoegt ze in 1934 haar ouders in Parijs. Ze droomt ervan om zich in te schrijven aan de Sorbonne om Internationaal Recht te studeren. Maar wanneer de oorlog uitbreekt staan de restrictieve maatregelen van de bezetter de verwezenlijking van die droom in de weg. De Sorbonne gaat op slot, haar vader sluit zich aan bij het maquis en haar vriendin Milka verdwijnt in de razzia van Vel d’Hiv op 17 juli 1942.
Net als haar moeder wil Mouchka deel uitmaken van het verzet. Ze wordt voorgesteld aan graaf Jacques le Grelle, bekend als Jérome, die in Parijs verantwoordelijk is voor de vluchtroute Comète. Onder de schuilnaam Diane wordt ze gids die de piloten helpt bij de grensoversteek tussen Brussel en Parijs en hen van onderdak, kleding en papieren voorziet. Maar de vluchtlijn wordt geïnfiltreerd door dubbelagenten. Mouchka leeft voortdurend in angst : niet de vrees om te sterven, maar de angst om haar taak niet te kunnen volbrengen.
Op 15 februari 1944, om 7 uur ‘s morgens arresteert de Gestapo haar en brengt haar naar het hoofdkwartier in de Parijse Rue de Saussaies. Omdat ze beschouwd wordt als een van de laatste schakels van de vluchtlijn is ze van groot belang voor de politiedienst. Op de ergste momenten tijdens haar ondervragingen denkt ze aan de waardigheid en de kracht van haar grootmoeder. Mouchka wordt drie maanden opgesloten in Fresnes, later in Romainville om op 22 april 1944, als Nacht und Nebel (NN), naar Ravensbrück gedeporteerd te worden.
Op 25 februari 1945 duwt Mouchka de kar voort en die haar moeder naar de oven leidt. Zij zetten zich in om levens te redden en haar moeder is nu enkel nog as. Waar was haar verzet? (Uittreksels uit haar levensverhaal). Na de aankomst van Joodse vrouwen in Ravensbrück, einde januari 1945 die leidt tot overbevolking, wordt een uitroeiingplan uitgerold voor oudere en arbeidsongeschikte vrouwen. De NN’s, waaronder Mouchka, vertrekken naar een mannenkamp, Mauthausen.
Ze worden op 22 april 1945 bevrijd door het Rode Kruis. Mouchka keert alleen terug naar Parijs om haar vader te vinden. Hij is begin april 1945 al overleden, tijdens een tapijtbombardement op de Boëlcke-kazerne, een sterfhuis van het kamp Dora. Maar ze zal pas in 2002 op de hoogte gebracht worden van zijn overlijden, dat bevestigd wordt door onderzoek van het CICR (Het internationale Rode Kruis comité). Een geëngageerde familie, een weggevaagde familie, een onbeschrijflijke ervaring.
Bij SABENA en TEA (Trans European Airways) zal ze vechten voor de gelijkheid man-vrouw. Bij TEA neemt ze deel aan de grootschalige evacuatie van de Falachas uit Ethiopië naar Israël. Na haar pensioen getuigt ze bij jongeren over haar ervaringen. Zelf kon ze geen kinderen krijgen omdat ze in de kampen gesteriliseerd werd. Ze overleed in 2013.
Mouchka Stassart et Claire Pahaut, Je vous le dis, j’aime la vie, préface Baron Paul Halter, édit. J. N. Doumont, Mc Arnolds Group SA, Bruxelles, 2013, https://www.territoires-memoire.be/en-lien
Stassart- Désir, Amanda dite Mouchka, door Claire Pahaut, in Nouvelle Biographie Nationale , t. XIV, p.267 à 269, 2018.
http://traindesmille2015lsjl.over-blog.com/2015/03/affiche-mouchka-stassart.html
http://www.academia.edu/36972851/Henry_Solvyns_in_Nouvelle_Biographie_Nationale_vol._14_2018
Vidéo
https://www.youtube.com/watch?v=Tw_dIMwnv6M partie 1
https://www.youtube.com/watch?v=IV1rIWOKK4s partie 2
