Vind wat u zoekt door te filteren op categorie of trefwoord.
01-10-1930
Degrelle directeur bij Rex. De uitgeverij Rex is verbonden aan de Association Catholique de la Jeunesse belge.
06-10-1931
Oprichting Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal-Solidaristen) door Joris Van Severen. De partij is openlijk fascistisch, anti-Belgisch en 'Groot-Nederlands' en heeft een nadrukkelijk paramilitair karakter.
08-10-1933
Oprichting VNV.
Oprichting van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV), een vereniging van Vlaams-nationalisten onder leiding van Staf De Clercq.
11-04-1937
Verkiezingen in Brussel.
Léon Degrelle behaalt maar 19% van de stemmen en wordt verslagen door eerste minister Paul Van Zeeland (75,8%).
03-09-1939
Oorlogsverklaring.
Groot-Brittannië en Frankrijk, die garant staan voor Polen, verklaren de oorlog aan het Duitse Rijk. België blijft neutraal.
.jpg)
17-05-1940
De Duitsers bezetten Brussel.
17-05-1940
De Belgische regering verlaat Brussel.
25-05-1940
Breuk tussen de regering-Pierlot en koning Leopold III, die weigert zijn ministers naar Frankrijk te volgen. Hij blijft in België om 'het lot van zijn soldaten te delen' en te redden wat er te redden valt.
28-05-1940
Onvoorwaardelijke capitulatie van het Belgische leger. Koning Leopold wordt 'krijgsgevangene' in het kasteel van Laken. De regering-Pierlot besluit de strijd aan de zijde van de geallieerden verder te zetten.
31-05-1940
België wordt, samen met de Franse departementen Nord en Pas-de-Calais, de zetel van een militair bestuur geleid door "Militärbefehlshaber für Belgien und Nordfrankreich" Alexander von Falkenhausen en "Militärverwaltungschef" generaal Eggert Reeder.
10-06-1940
Mussolini's fascistische Italië, tot dan toe een niet-oorlogsvoerende mogendheid, verklaart de oorlog aan Frankrijk en Groot-Brittannië.
15-06-1940
Résurrection.
In Luik lanceren René Delbrouck en Charles Rahier het eerste nummer van het clandestiene "Résurrection", dat later "Le Monde du Travail" wordt en tot de bevrijding zal verschijnen.
18-06-1940
Oprichting van de inlichtingendienst Clarence, de opvolger van het Corps d’observation belge
22-06-1940
Ondertekening van de Frans-Duitse wapenstilstand.
Drie dagen later volgt de staking van de vijandigheden in het Westen en sluit Frankrijk zich aan bij de asmogendheden.
01-07-1940
Dienst "Zéro".
Oprichting van het inlichtingsnet Zéro in kringen van de Bank van Brussel. Het netwerk zal waardevolle economische en politieke inlichtingen bezorgen aan Londen.
10-07-1940
In Vichy verkrijgt maarschalk Pétain een volmacht van de Assemblée nationale. Het is het begin van een autoritair, klerikaal en parafascistisch regime.
14-07-1940
Bevoordeling van Vlamingen.
Basisrichtlijn van Adolf Hitler over België: de Vlamingen zo veel mogelijk bevoordelen, geen gunsten voor de Walen.
23-07-1940
Ontstaan van de "Witte Brigade".
De Witte Brigade ontstaat op 23 juli 1940 tijdens een vergadering van de Jonge Geuzenwacht, waar enkele vrienden zich verzamelen rond hun voorzitter, de leraar en reserveofficier Marcel Louette (1907-1978). De rekrutering gebeurt eerst onder de kennissen van de oprichter zelf maar verspreidt zich snel in de bestuurlijke middens van de stad, de haven en de politie. In 1940 is de beweging beperkt tot Antwerpen en omgeving. Vanaf 1941 wint de beweging de rest van Vlaanderen voor zich, in het bijzonder de provincies Antwerpen, Brabant en Oost-Vlaanderen. Ze zal ook beschikken over enkele groeperingen in Brussel en Wallonië.
31-07-1940
Ontstaan van Zender Brussel en Radio Bruxelles
Op 31 juli worden Radio Bruxelles en Zender Brussel door een besluit van de Militärverwaltung officieel in het leven geroepen. De werking van de nieuwe zenders werd verzekerd door ongeveer 500 Belgische burgers waarvan de meesten voordien bij het NIR actief waren. De Duitse propaganda werd in eerste instantie georganiseerd door het militaire bestuur maar stond ook onder controle van Goebbels in Berlijn.
15-08-1940
Ontstaan van "La Libre Belgique - Peter Pan".
In Brussel stichten de advocaten Robert Logelain (1888-1978) en Paul Struye (1896-1974) de katholieke clandestiene krant La Libre Belgique Peter Pan. Het blad zal geleidelijk over het hele land worden verdeeld.
31-08-1940
La Wallonie libre.
In Brussel en Luik wordt de verzetsgroep La Wallonie libre opgericht. Aan het eind van die maand verschijnt het eerste nummer van de clandestiene krant met dezelfde naam.
01-09-1940
Oprichting van de eerste paramilitaire verzetsgroepen.
Bijvoorbeeld het Belgisch Leger, heropgericht door Robert Lentz en het Belgisch Legioen met Charles Claser. Tegelijkertijd wordt l’Organisation militaire belge de résistance (OMBR) opgericht.
24-10-1940
Eerste minister Pierlot en minister van Buitenlandse Zaken Spaak komen aan in Londen en voegen zich bij de daar al aanwezige ministers Gutt en De Vleeschouwer.
28-10-1940
Een Duitse verordening definieert het "Joods-zijn" en verplicht Joden zich in te schrijven bij de lokale Belgische autoriteiten in het Jodenregister.
Deze verordening verbiedt Joden die België in mei 1940 zijn ontvlucht terug te keren en verbiedt alle Joden om een openbaar ambt te bekleden. Daarbij moeten Joodse cafés, restaurants en hotels vanaf 30 november een affiche aanbrengen waarop vermeld staat dat het een Joodse onderneming is.
19-11-1940
In Londen richt Staatsveiligheid een nieuwe administratie op.
Ze is belast met de ontwikkeling van het verzet in bezet België. De magistraat Fernand Lepage neemt de leiding van de administratie.
22-11-1940
Oprichting van eenheidsvakbond Unie van Hand- en Geestesarbeiders (UHGA).
30-11-1940
In de omgeving van Luik en Charleroi komen enkele stakingsbewegingen op. Deze hebben niet zozeer de bedoeling tegen de aanwezigheid van de bezetter te protesteren, maar willen vooral de ravitailleringsproblemen aankaarten.
17-12-1940
Oprichting van de Belgische Nationale Beweging (BNB) in Brussel.
Het gaat hoogstwaarschijnlijk om een mythische datum. In januari 1941 wordt de structuur van de beweging opgezet.
01-01-1941
De Vrijschutter.
Eerste nummer van het sluikblad De Vrijschutter, dat in Halle wordt uitgegeven door een groep Vlaamse katholieken onder leiding van schepen Jean Devillé (1888-1965) en senator August De Maeght (1877-1959).
02-01-1941
In Luik waagt Degrelle, leider van Rex, zich aan de collaboratie met Duitsland door "Heil Hitler!" te roepen.
14-01-1941
De 'V-campagnes'.
Tijdens een uitzending van de BBC op de Belgische antenne stelt Victor de Laveleye de ‘V-campagnes’ voor als het symbool voor de toekomstige geallieerde overwinning ('Victoire) (of van de onvermijdelijke terugkeer van de ‘Vrijheid’, in het Nederlands). De Belgische burgerbevolking luistert massaal naar de BBC en neemt dit symbool al snel over. Zij zullen dit logo in de loop van de volgende maanden dan ook veelvuldig hanteren, minstens tot de zomer van 1941 wanneer de bezetter het symbool op zijn beurt recupereert als teken van succes.
01-02-1941
Oprichting in Brussel van Le Drapeau Rouge en De Roode Vaan.
De twee clandestiene persorganen van de Kommunistische Partij België (KPB) vallen onder de verantwoordelijkheid van de volksvertegenwoordiger Pierre Bosson (1910-1942).
01-02-1941
Stakingsbewegingen
In het industriële bekken van Wallonië doen zich verschillende stakingsbewegingen voor. De reden is altijd dezelfde: ravitailleringsmoeilijkheden. Dit gaat niettemin steeds vaker gepaard met een zekere frustratie over het feit dat Waalse krijgsgevangenen maar niet terugkeren terwijl de meerderheid van hun Vlaamse kameraden worden vrijgelaten.
.jpg)
01-04-1941
Oprichting van de "Communauté culturelle wallonne (CCW)".
10-05-1941
Akkoord tussen Rex en het VNV.
De twee bewegingen worden de enige partijen in hun regio's.
19-05-1941
Einde van "de staking der 100.000", een halve overwinning.
De Duitsers hebben de opstand niet de kop ingedrukt en er wordt gedeeltelijk tegemoet gekomen aan de eisen van de stakers. De eerste ‘Comités de Lutte Syndicale’, die door de communisten enkele maanden voordien opgezet waren, hebben terreinervaring opgedaan.
25-05-1941
Manifest aan het volk van Vlaanderen en Wallonië.
De vijandelijkheid van de KPB (Kommunistische Partij van België) tegenover de bezetter wordt scherp gesteld met de uitgave van een ‘Manifest aan het volk van Vlaanderen en Wallonië voor de onafhankelijkheid van het land'.
29-05-1941
Hongermars
Net als twee maanden eerder in het industriële Henegouwen en het Luikse bekken, houden de communisten ook in Brussel een ‘Hongermars voor de vrijlating van de krijgsgevangenen’. De mars kent een groot succes: 3.000 vrouwen scharen zich achter de slogans en defileren in Brussel.
31-05-1941
Alle Joden en Joodse bedrijven moeten hun onroerende goederen aangeven bij de Dienst voor Aangifte van Joodse Goederen.
De militaire overheid kan hen bevelen om hun activiteiten te staken of afstand te doen van hun aandelen of goederen in een onderneming. Alle Joodse ondernemingen moeten herkenbaar zijn van buitenaf en Joden mogen geen nieuwe ondernemingen oprichten.
22-06-1941
Duitse inval in de Sovjet-Unie (Operatie Barbarossa) en begin van de oorlog in het Oosten.
De sovjetlegers worden teruggedrongen tot bij Leningrad en Moskou, terwijl de Duitse legers vreselijke moordpartijen aanrichten onder de burgerbevolking.
07-07-1941
Oprichting Vlaams en Waals Legioen.
Als gevolg van de inval in de Sovjet-Unie worden twee vrijwilligerskorpsen opgericht om de antibolsjewistische kruistocht te ondersteunen: het Vlaams en Waals Legioen. Léon Degrelle treedt alvast in dienst...
21-07-1941
Schermutselingen tussen aanhangers van de Nationale Partij en VNV.
Schermutselingen in Brugge naar aanleiding van de nationale feestdag. Er doen zich schermutselingen voor tussen tientallen jongeren die opgestookt worden door de Nationale Partij/Parti Nationale enerzijds en aanhangers van de VNV anderzijds. De Duitse bezetter treedt kordaat op.
25-07-1941
Arrestatie van tientallen leden van de Nationale Partij, waarvan de leiding wordt onthoofd.
Velen onder hen zullen op verdenking van spionage voor de Britten ter dood veroordeeld worden of een straf moeten uitzitten in een Duitse gevangenis.
01-08-1941
Het eerste nummer van La Voix des Belges verschijnt, het clandestien persorgaan van de Belgische Nationale Beweging (BNB).
11-08-1941
Aanslag tegen de fabrikant Louis Schnock van Leuze-en-Hainaut, overtuigd collaborateur.
Hij zal hierbij het leven laten. Hij is de eerste collaborateur geëxecuteerd door het verzet. De Duitse politie stelt de communisten verantwoordelijk, maar in werkelijkheid behoren de daders tot de ‘Phalange blanche’.
13-08-1941
Parachutering van de ingenieur Adrien Marquet (1893-1971), zijn radio en René Clippe (°1907).
De Britse geheime dienst parachuteert hen op basis van de inlichtingendienst Mill.
29-08-1941
Anti-Joodse verordening die de bewegingsvrijheid van Joden inperkt.
Zij mogen zich enkel nog in de steden Antwerpen, Brussel, Charleroi en Luik vestigen en krijgen een avondklok opgelegd van 20 uur tot 7 uur.
30-08-1941
Oprichting van het ‘Front Wallon pour la Libération du Pays’ in Luik, samengesteld uit antifascistische (en communistische) intellectuelen, leden van de ‘Cercle des Anglophiles (Jacques Thiriard) en leden gelinkt aan "Wallonie libre".
Het is een regionale voorafspiegeling van wat later het Onafhankelijkheidsfront zal worden (waarvan de mythe lang tijd verkeerdelijk het ontstaan in maart 1941 situeerde). Het FWLP zal in oktober zijn maandblad publiceren onder de naam La Meuse.
01-09-1941
De Kommunistische Partij België (KPB) richt de eerste partizanengroepen op.
In 1944 groeien die uit tot de Gewapende Partizanen en aan de vooravond van de bevrijding, tot het Belgisch partizanenleger.
01-09-1941
Oprichting van het Commissariaat voor de Grootstedelijke Agglomeraties
13-09-1941
Het eerste clandestiene congres van de Brusselse en Waalse afdelingen van de clandestiene socialistische beweging.
Het congres vindt plaats in een jeugdherberg in Burnot-Rivière (provincie van Namen). Een dertigtal afgevaardigden, waaronder Fransen, zijn aanwezig. In tegenstelling tot de communisten wordt er beslist om de socialistische familie als zodanig niet in de gewapende strijd te betrekken, maar leden die hier persoonlijk wel voor kiezen worden niet tegengehouden.
17-09-1941
Nieuwe aanslag van de ‘Phalange blanche’.
Nieuwe geslaagde aanslag van de ‘Phalange blanche’, ditmaal tegen notaris Paul Gérard, kringleider van Rex-Doornik. Op diezelfde dag richt de organisatie in Doornik haar pijlen op de rexistische fabrikant Omer Pieters maar faalt en doodt in de strijd twee agenten van de SIPO-SD!
.jpg)
23-09-1941
Aanhoudingen bij leden van het Nationale Legioen.
Naar schatting 200 leden van het Nationale Legioen, waaronder Paul Hoornaert, worden op het volledige Belgische grondgebied door de Duitsers aangehouden op verdenking van subversieve praktijken. Deze actie is enerzijds bedoeld als een waarschuwing aan het adres van nationalistische kringen, en anderzijds is het een poging om de orde te herstellen: niemand ontsnapt aan de waakzaamheid van de Duitsers! Hoornaert en een groot aantal voormalige leden van het legioen worden kort nadien vrijgelaten, maar blijven onder toezicht staan.
30-09-1941
"De Zwarte Hand" onthoofd.
Na verklikking bij de bezetter worden in Vlaams-Brabant een honderdtal leden van ‘De Zwarte Hand’ gearresteerd, wat het voortbestaan van de volledige groep in het gedrang brengt.
01-10-1941
Begin van de vruchtbare samenwerking tussen de BNB en het netwerk ‘Mill’, dat door ingenieur Adrien Marquet werd opgericht na zijn parachutage in de nacht van 12 op 13 augustus.
Onder leiding van Jean Moortgat zullen ongeveer 650 leden van de BNB zich in verbinding stellen met Mill in functie van de zoektocht naar informatie.
01-10-1941
Lancering van het clandestien Le Peuple (motto: “Arm en eerlijk”), het officiële orgaan van de ondergrondse socialistische beweging.
01-10-1941
Eerste communistische aanslag met een dode als gevolg.
Een explosie van een bombrief in het hoofdkwartier van Rex in de Lakensestraat in Brussel leidt tot de dood van een rexistische militant, Jean-Joseph Oedekerken.
08-10-1941
Arrestatie van Paul Houbar ("Phalange Blanche").
Begin van de ontmanteling van ‘Phalange Blanche’ door de arrestatie van een van de leiders, Paul Houbar. Het vervolgonderzoek leidt in de maand erna tot de volledige uitschakeling van de Phalange Blanche en zet de tweede leider, Robert Lelong, aan tot zelfmoord (24 november 1941).
25-10-1941
Eerste executie wegens "terrorisme" door de Duitsers van een communistische militant, Emile Foucart
Minder dan twee maand later sterft de communistische volksvertegenwoordiger Georges Cordier, waarschijnlijk ten gevolge van folteringen in de gevangenis van Bergen.
25-11-1941
Oprichting van de Vereniging van Joden in België (VJB) door de Militärverwaltung.
Alle Joden moeten lid worden van de vereniging, die gaat bemiddelen tussen de bezetter en de Joodse bevolking en moet zorgen voor een ‘correcte’ toepassing van de anti-Joodse verordeningen.
01-12-1941
Een anti-Joodse verordening verbiedt Joodse leerlingen om les te volgen aan niet-Joodse onderwijsinstellingen.
Scholieren die niet onder de leerplicht vallen, moeten uiterlijk op 31 december de openbare of vrije scholen hebben verlaten. Leerplichtige kinderen (6 tot 14 jaar) mogen het schooljaar afmaken in hun oude school. De Vereniging van Joden in België (VJB) krijgt de opdracht om basisscholen op te richten en Joodse onderwijzers op te leiden.
28-12-1941
Terechtstelling van de eerste vijf verzetsleden door de nazi’s.
17-01-1942
Joden mogen het Belgisch grondgebied niet langer verlaten zonder de schriftelijke toelating van de bevoegde Feldkommandatur of Oberfeldkommandatur.
20-01-1942
Op de Wannseeconferentie wordt besloten tot de industriële massamoord op Joden uit alle bezette gebieden in Europa.
01-02-1942
Oprichting van de Syndikale Strijdkomités (SSK) door de Kommunistische Partij België (KPB).
Deze volgen de strijdcomités of vakbondsverdedigingscomités op die in oktober 1941 opgericht werden.
10-03-1942
Eerste gerichte aanslag tegen collaborateurs door de Partizanen. De aanslag richt zich in Brussel tegen een groep oostfrontvrijwilligers.
.jpg)
09-04-1942
Vertrek van Claser en de Liedekerke.
Om de Belgische regering in Londen te informeren over de exacte houding van het Belgische Legioen ten aanzien van de wettelijke autoriteiten en over de situatie van het land gaan Charles Claser en Philippe de Liedekerke België via de ontsnappingslijn Sabot naar Londen. Claser zal Londen pas op 18 juli bereiken, omdat hij eerst in Gérona en later in Miranda (Spanje) opgesloten is geweest.
22-04-1942
Anti-Joodse verordening betreffende de inbeslagname van de bezittingen van Joden die de Duitse nationaliteit hebben verloren, ten gunste van het Duitse Rijk.
08-05-1942
Arrestatie van kolonel Lentz en van Vander Putten door de Duitse politie. Zij worden vervangen door André Boereboom en kolonel Jules Bastin.
08-05-1942
Joden worden verplicht tewerkgestel en krijgen specifieke arbeidsvoorwaarden opgelegd.
Zo ontvangen ze geen vergoeding meer in geval van ziekte of voor overuren en hebben ze geen recht op betaald verlof. Bovendien mogen werknemers hun Joodse werknemers ontslaan wanneer ze dat willen.
01-06-1942
Bijna alle medische beroepen, waaronder dierenartsen, apothekers en vroedvrouwen, worden verboden verklaard voor Joden.
Er zijn weliswaar een aantal uitzonderingen voor Joodse artsen die die de Joodse bevolking mogen behandelen.
13-06-1942
Van 13 juni tot 12 september 1942 moeten 2.252 Joodse mannen verplicht werken in de kampen van ‘Organisation Todt’ in het noorden van Frankrijk.
Dat doen ze in erbarmerlijke omstandigheden. Ze moeten lange uren werken, krijgen te weinig eten en er is sprake van een ondermaatse hygiëne.
23-06-1942
Parachutering van de ingenieur Max Londot.
Hij neemt in oktober 1942 de leiding over van de inlichtingendienst Marc (voorheen Luc).
22-07-1942
Eerste aanhoudingen van Joden (van niet-Belgische nationaliteit)
27-07-1942
De Dossinkazerne in Mechelen heropent om de Endlösung te voltooien.
Vanaf juli krijgen 12.000 Joden een tewerkstellingsbevel, waarmee ze zich moeten aanmelden in de kazerne.
01-08-1942
Oprichting van het Kempisch Legioen.
01-08-1942
Eerste golf van communistische aanslagen (19 in totaal) gericht tegen aanhangers van de ‘Nieuwe Orde’.
Vier burgemeesters zijn hiervan het slachtoffer. De aanslagen hebben als doel collaborateurs af te schrikken. De publieke opinie, die vergeldingsacties vreest, is eerder terughoudend.
04-08-1942
Aanhouding van Xavier de Grunne door de Duitsers.
(Ex-oprichter van ‘Phalange’.) Arrestatie van verschillende kaderleden van zijn nieuwe organisatie, de ‘Regroupement des Grenadiers’. Hij wordt gedeporteerd en zal op 4 juni 1944 het leven laten in het Kamp van Gross-Strehlitz.
04-08-1942
Eerste konvooi vertrekt vanuit de Dossinkazerne naar Auschwitz-Birkenau, met 999 mensen aan boord.
15-08-1942
De eerste razzia vindt plaats in Antwerpen, nadat Joden zich niet meer vrijwillig aanmelden voor de deportaties.
Burgemeester Delwaide en hoofdcommissaris Jozef De Potter eisen dat hun politiekorps meewerkt met de Duitsers.
30-08-1942
Hulp aan Joden.
Mgr Kerkhofs, bisschop van Luik, engageert zich voor de redding van vervolgde Joden. Zo herbergt hij de lokale rabbijn en zet hij vervolgens Max-Albert Van den Berg , de directeur van de ‘colonies scolaires catholique’, aan om kinderen van Joodse afkomst ten hulp te komen. Een solidariteitsnetwerk komt tot stand. Georges Fonsy, de schoonbroer van Van den Berg, neemt het roer over wanneer het netwerk ontmanteld wordt.
01-09-1942
Claser verliest steun in Londen
De ‘Londenaars’ stellen zich steeds terughoudender op tegenover Claser. Hij verliest er de steun van Henri Rolin en Henri Bernard – die de 2e afdeling van de BNB moet verlaten en vervangen wordt door luitenant-kolonel Jean Marissal.
04-09-1942
Samenwerkingsakkoord tussen de BNB en het OF: in essentie is dit pact vooral symbolisch omdat beide bewegingen een uiteenlopende politiek-filosofische oriëntatie hebben. Het houdt niettemin stand tot aan de bevrijding.
01-10-1942
Verschijning van het bulletin ‘Le Métallurgiste’, een verzetsblad waarachter de Fédération liégeoise des Métallurgistes zit, en voornamelijk André Renard die als pas vrijgelaten krijgsgevangene voorstander is van een onafhankelijk strijdsyndicaat.
25-10-1942
Overwinning van de Britten op de asmogendheden in El Alamein (Egypte).
01-11-1942
Aansluiting van Solidarité bij het Onafhankelijkheidsfront (OF).
De organisatie werd opgericht als een financiële ondersteuning voor de Kommunistische Partij België na de arrestaties in juni 1941. Onderwijzeres Yvonne Delcourt (1901-1988) staat aan het hoofd van de organisatie, tot ze op 15 juli 1943 gearresteerd wordt.
19-11-1942
Moord op Jean Teughels.
Spectaculaire aanslag van de communisten op Jean Teughels, de rexistische burgemeester van Groot-Charleroi. Als vergelding voor zijn dood worden 8 eerder gearresteerde militanten van de KPB op 27 november 1942 gefusilleerd. Daarnaast vinden nog 10 andere executies plaats op 12 december en worden 75 gijzelaars, voornamelijk notabelen, naar het fort van Hoei gestuurd waar ze lange maanden zullen doorbrengen.
25-11-1942
Stakingen tegen verplichte tewerkstelling.
Uit protest tegen de arbeidsdeportatie volgen een reeks stakingen elkaar op in de loop van deze maand, maar voornamelijk op 25 en 26 november. Hierdoor worden de eerste lichtingen voor de verplichte tewerkstelling in Duitsland uitgesteld tot 15 februari 1943.
27-11-1942
Eerste executies van gijzelaars door de bezetter tengevolge van aanslagen op collaborateurs.
17-12-1942
De regering in Londen vaardigt een besluitwet uit die de straffen op politieke collaboratie verzwaart.
30-12-1942
Het "Belgisch Legioen" wordt het "Belgisch Leger"
Tijdens de officiële aanstelling van kolonel Bastin aan het hoofd van het Belgisch Legioen door de regering Pierlot, opteert de beweging voor een meer neutrale naam, namelijk ‘het Belgische Leger’ (BL), zodat er geen verwarring kan zijn met de bestaande fascistische organisaties (Légion Wallonie) of voorheen bestaande bewegingen (Légion nationale). Bovendien is het splinternieuwe ‘Belgisch Leger’ voortaan gestructureerd in vijf zones – in plaats van de drie waaruit het Belgische Legioen bestond - die op hun beurt weer worden verdeeld in sectoren, schuilplaatsen en groeperingen. Dit betekent echter niet dat zij de enige officieel erkende militaire formatie zijn: ook de Belgische Nationale Beweging en het Onafhankelijkheidsfront behoren daartoe.
01-01-1943
Mislukte poging tot fusie van de Nationaal Koningsgezinde Beweging en het Belgisch Leger.
29-01-1943
Belangrijke stakingen in het Waalse bekken en voornamelijk in de staalindustrie.
De motieven zijn nog steeds dezelfde: protesteren tegen de verplichte tewerkstelling. Er worden zo’n zestigduizendtal deelnemers geteld. André Renard speelde, samen met zijn vrienden, een grote rol naast de communistische Comités de Lutte Syndicale.
01-02-1943
Opmaak van het plan ‘Paard van Troje’, uitgewerkt door de SOE (Special Operations Executive) en de 2e afdeling van het Ministerie van Landsverdediging
Goedgekeurd door Pierlot bestaat het plan bestaat uit een soort gevechtsreglement voor het binnenlandse gewapende verzet en zal het als brochure vanaf maart in België zelf worden verspreid.
23-02-1943
Schijnvrijlating van Charles Claser
Op 23 februari 1943 zet de Sipo-SD de schijnvrijlating van Charles Claser op poten met de bedoeling het ‘Belgische Leger’ te infiltreren. De actie kent niet het verhoopte resultaat en Claser keert terug naar zijn cel. Hij zal uiteindelijk gedeporteerd worden naar het concentratiekamp Gross Rosen waar hij op 12 december 1944 het leven laat. Lentz, die gedurende verschillende maanden vastgehouden wordt in Sint-Gillis, wordt op zijn beurt in januari 1944 overgebracht naar het kamp van Sachsenhausen. Hij overleeft zijn verblijf ternauwernood en wordt bevrijd op 4 mei 1945.
20-04-1943
Ondertekening van een ‘modus vivendi’ tussen het Belgisch Leger (Bastin) en het Bevrijdingsleger (Clerdent) via bemiddeling door Walthère Dewé, leider van Clarence.
Het Bevrijdingsleger erkent hierbij in zekere mate de dominantie van het Belgische Leger op militair gebied - waarmee zij eigenlijk slechts de realiteit bevestigt - en belooft zich in te zetten voor een organische samenwerking tussen beide organisaties.
01-06-1943
Oprichting van de Mouvement Métallurgiste Unifié (MMU) als gevolg van de toenadering tussen de vrienden van André Renard en de communistische Comités de Lutte Syndicale uit de regio van Luik.
Deze alliantie blijft fragiel, omdat de syndicale visie van de communisten niet die van Renard is. De MMU is niettemin de voorbode van de Mouvement Syndicale Unifié in de zomer van 1944.
01-07-1943
De regering Pierlot legt contact met de BNB.
Omdat de regering Pierlot niet alle eieren in dezelfde mand wil leggen, stuurt het een agent van de staatsveiligheid uit om contact te leggen met de leiding van de BNB (Belgische Nationale Beweging), die zo een soort officiële erkenning krijgt en uiteindelijk ook beloond wordt met enkele wapendroppings.
03-07-1943
De arrestatie van Richard Altenhoff (Groep G)
De ‘Groep G’, die kort daarvoor met gerichte sabotageacties was begonnen, krijgt een eerste zware klap met de arrestatie van Richard Altenhoff, medeoprichter van de groep en verantwoordelijke voor de afdeling ‘Materiaal’. Wanneer hij op 30 maart 1944 wordt gefusilleerd, zal de jonge René Ewalenko hem opvolgen.
23-07-1943
"Compromis van de Vier" aangehouden communistische leiders (Relecom, Leemans, Joye, Van Den Boom).
Ze aanvaardden de strijd stop te zetten. De leiders worden hierin niet gevolgd door de militanten noch door de resterende kaderleden. Ze worden gedeporteerd, maar zullen zich na de oorlog moeten verantwoorden bij hun bestuursorganen.
25-07-1943
Verdrijving van dictator Mussolini en ineenstorting van het fascistische regime.
Op 8 september 1943 capituleert Italië onvoorwaardelijk. Het Noorden en Midden van het land worden bezet door de Duitsers, die het 'nazi-fascistische' regime van de Italiaanse Sociale Republiek installeren.
01-08-1943
Londen in contact met het OF.
In de zoektocht naar vertrouwelijke contacten op het terrein, slaagt Londen erin contact op te nemen met de leiding van het OF en dit via de zendingen van Philippe de Liederkerke (‘Claudius’) op 15 juli en van André Wendelen (‘Tybalt’) op 10 augustus. Op die manier kan ze via haar solidariteitsdienst de fondsen verspreiden die de regering had voorzien voor de hulp aan tegenstanders van de verplichte tewerkstelling. Voor het intern Bulletin van het OF (20 september 1943) was dit hét bewijs voor de erkenning van het Front als "la principale organisation de combat antinazie". De overige gewapende verzetsorganisaties zijn er niet mee opgezet en laten dit duidelijk weten. De regering Pierlot past uiteindelijk haar beleid aan.
01-08-1943
De Kommunistische Partij zet de strijd voort.
Uitgave van een valse ‘Drapeau rouge’ door de vijand, bedoeld om de communistische familie te destabiliseren door verspreiding van de instructies voor de opschorting van de strijd uit het ‘Compromis van de vier’. Deze instructies worden niet opgevolgd . Meer nog, de communisten zullen in de herfst herstarten met de aanslagen tegen collaboratiefiguren.
14-08-1943
Sabotage door Groep G.
‘Groep G’ doet een een trein met erts onderweg naar Duitsland ontsporen in de tunnel van Esneux. Op die manier ligt het verkeer op een belangrijk spoor een hele week stil.
05-09-1943
Een spectaculaire sabotageactie met dynamiet uitgevoerd door Groep G op de Billietsluis van het Athkanaal in Blaton
Het kanaal wordt op die manier drooggelegd (en is dus buiten dienst) gedurende vijf maanden. Gelijkaardige acties treffen de sluizen van Beloeil en Clabecq op 15 november en 6 december 1943.
01-10-1943
Het eerste nummer van Front verschijnt.
Het nationaal persorgaan van het Onafhankelijkheidsfront staat onder leiding van journalist Fernand Demany, die hoofdredacteur is.
01-10-1943
Het verzet neemt toe
Op het einde van de zomer en aan het begin van de herfst groeien het ondergronds verzet en de ‘boskampen’ in de diepe Ardennen. Deze groepen waren vooral gelinkt aan de BNB en het BL, eerder dan aan het OF. In de regio tussen de Samber en Maas neemt de kracht van een groep van jonge verzetsstrijders ter linkerzijde toe (hun leidinggevenden behoorden ervoor tot de ULB), met een onmiskenbare aanleg voor de guerillastrijd. Zij worden aangevoerd door Marcel Franckson (“Nestor”). In april 1944 zullen zij zich integreren in de ‘dienst Hotton’ die vanuit Londen geleid wordt door majoor Adelin Marissal. Rond dezelfde tijd verschijnen er kleine maquis bestaande uit "PA" of ontsnapte Sovjetgevangenen in de Ourthevallei en in de buurt van Marche-en-Famenne. In dezelfde maand oktober verschijnt Front voor het eerst, een wijdverspreid propagandaorgaan van het Onafhankelijkheidsfront met een gemiddelde oplage van 30.000 exemplaren en de nieuwste telg van de grote verzetsbladen uit de clandestiene pers.
09-11-1943
Valse Soir (De)
Het Onafhankelijkheidsfront viert op een heel bijzondere manier de wapenstilstand van 1918…
Meer weten 
01-12-1943
De bevrijding voorbereiden.
Binnen het OF wordt beslist een 'militair apparaat' op te zetten dat mensen en groeperingen die zich willen inzetten voor de bevrijding moet verenigen.
15-01-1944
« Grande Coupure » (de) ofte de hoofdkabels vernield: de zwaarste sabotage van het electriciteitsnet
Meer weten 
25-01-1944
25 januari 1944: een “Testament van de koning” dat best niet door iedereen gelezen wordt
Meer weten 
03-03-1944
Een reeks parachuteringen van wapens en explosieven voor het toekomstig Geheim Leger vangt aan.
15-03-1944
Pire neemt de leiding over van het Belgisch Leger.
Omdat Yvan Gérard, de leider van het Belgische Leger, zich bedreigd voelt, trekt hij richting Londen. Luitenant-generaal Pire zal tot aan de bevrijding het commando van deze organisatie overnemen.
17-03-1944
Arrestatie van Jean Burgers (Groep G).
Jean Burgers wordt met vier andere verzetsleden gearresteerd. Hij word opgehangen in Buchenwald op 3 september 1944. Zijn echtgenote Hélène Léva slaagt erin gedurende een tweetal weken zijn positie over te nemen vooraleer het bestuur van Groep G over te dragen aan Burgers’ adjunct, Robert Leclercq.
01-04-1944
De maquisards van de groep Franckson sluiten zich aan bij de Dienst Hotton, verbonden aan het Geheim Leger.
Vanaf dat moment vergroot de groep het aantal sabotage- en guerrilla-acties in de regio Chimay-Couvin.
01-05-1944
De Mouvement Métallurgique Unifié wordt de Mouvement Syndical Unifié.
De Mouvement Métallurgique Unifié van André Renard stond op gespannen voet met de Syndikale Strijdkomitées (SKK). De organisatie is hoofdzakelijk in het Luikse bekken gevestigd en legt contacten met soortgelijke organisaties in Namen, Charleroi en het centrum om haar invloed uit te breiden.
09-05-1944
Arrestatie van Marcel Louette, hoofd van de Witte Brigade.
01-06-1944
De BBC zendt een codezin uit ter waarschuwing: "Message pour la petite Berthe : la frondaison des arbres vous cache le vieux moulin."
01-06-1944
Het ‘Belgische Leger’ wordt het ‘Geheim Leger’.
Ook onder het bevel van Jules Pire, blijft de missie van de beweging dezelfde: geleidelijk aan de nationale opstand voorbereiden zodra de BBC via verschillende specifieke berichten het signaal geeft. Hun leden, die dit moeten bewerkstelligen, zijn min of meer bewapend en hebben een soort uniform (grijze overalls).
06-06-1944
De Duitsers nemen Leopold III en zijn familie mee naar Duitsland.
06-06-1944
Geallieerde landing in Normandië.
15-06-1944
Bevrijding van Albert Mélot.
Het Geheim Leger bevrijdt de geparachuteerde agent Albert Mélot (1915-2010) te midden van Gent. De actie kost twee Duitse soldaten het leven. De bezetter arresteert daarom een honderdtal mensen als vergelding.
22-06-1944
Slotoffensief van de sovjets om hun grondgebied te bevrijden (Operatie Bagration), Duitse terugtocht in het Oosten.
08-07-1944
Moord op Edouard Degrelle
In een aanslag van het verzet komt in Bouillon Edouard Degrelle om, de broer van de leider van Rex. Vanaf 9 juli onderneemt Rex vergeldingsacties tegen lokale politieke tegenstanders.
10-07-1944
Terechtstelling van 25 politieke gevangenen.
Naar aanleiding van aanslagen tegen Waalse SS’ers worden 25 politieke gevangenen als gijzelaars geëxecuteerd. Enkele dagen later gebeurt hetzelfde in Leopoldsburg met een gelijk aantal gijzelaars.
31-07-1944
Het laatste transport (26) vertrekt uit de Dossinkazerne. Aan boord zijn 563 mensen, 187 van hen overleven de deportatie.
01-08-1944
Aanslagen in Brussel.
Aanslagen in Brussel tegen de bezetter en zijn handlangers zetten een nieuwe reeks van executies van 30 gijzelaars in gang! En er volgen er nog meer in Brussel (23 augustus: 15 executies), in Gent (23 augustus: 15 gefusilleerden), in Gosselies (24 augustus: 20 executies)...
01-08-1944
Nieuwe aanslagen in Brussel tegen de bezetter en collaborateurs
De bezetter reageert met de executie van dertig gijzelaars. Andere terechtstellingen volgen Brussel (23 augustus: 15 executies), in Gent (23 augustus: 15 gefusilleerden) en in Gosselies (24 augustus: 20 executies) .
11-08-1944
Represailles in Meesel-Kiezegem door Sipo-SD en DeVlag.
16-08-1944
"Mission Noah".
Aankomst van de eerste groep SAS-parachutisten van luitenant Renkin in de Belgische Ardennen. Contact met het Geheim Leger voor het opzetten van guerrilla-acties. Andere groepen volgen (29 augustus, 1 september...), waaronder die van kapitein Blondeel...
23-08-1944
Louis Braffort, stafhouder van de Brusselse Orde van Advocaten wordt vermoord door rexisten.
25-08-1944
Bevrijding van Parijs, voor de publieke opinie de voorbode van het naderend einde van de bezetting.
25-08-1944
Geweld in de streek van Aarlen.
De streek rond Aarlen, waar het tot dan toe relatief rustig was, valt ten prooi aan de represailles van de Sipo-SD. In deze periode worden in de wijde omgeving van de stad 21 (vermoedelijke) leden van het verzet vermoord, na de eerdere moord op twee plaatselijke notabelen, Dr Hollefeltz en de procureur des Konings Lucion.
26-08-1944
Geweld in de buurt van Ciney.
Nieuwe razzia’s van de bezetter in de streek van Ciney, als antwoord op de acties van het lokale verzet. Onder het bevel van Obersturmführer Strauch kamt een heterogene groep van 800 à 1000 mannen (Feldgendarmen, Sipo-SD van Dinant en Charleroi, Gardes Wallonnes, SS Vlaanderen, SS Wallonie en Wehrmacht) de streek uit, arresteert tientallen ‘verdachten’ in de dorpen Custinne, Pessoux, Jannée, en steekt het stadhuis van Ciney in brand.
28-08-1944
Nieuwe ‘zuivering’ door de bezetter in de regio van Ciney naar aanleiding van de lokale verzetsactiviteiten.
Onder leiding van de Obersturmführer Strauch trekt een bonte groep van 800 à 1000 mannen (Feldgendarmes, Sipo-SD van Dinant en Charleroi, Waalse Garden, SS Vlaanderen, SS Wallonie en Wehrmacht) kris kras door de omgeving, waarbij zij tientallen verdachten oppakken in de dorpen Custinne, Pessoux, Jannée. Daarnaast stichten ze eveneens brand in het stadhuis van Ciney.
28-08-1944
Het begin van het vertrek van de Duitsers.
De geallieerden naderen; Reichskommissar Grohé beveelt de evacuatie van het Duitse burgerlijke bestuur en van het vrouwelijke hulppersoneel. Daarna keert hij terug naar zijn standplaats Keulen.
01-09-1944
Geheim Leger en de bevrijding
in het licht van de nakende bevrijding beveelt generaal Jules Pire het Geheime Leger om onverwijld guerilla-operaties op te starten.
01-09-1944
Collaborateurs gaan op de vlucht.
Richard Jungclaus geeft het bevel tot evacuatie naar Duitsland, samen met hun families, van de meest gecompromitteerde militanten en coryfeeën van de Nieuwe Orde. Deze uitweg werd al verschillende maanden voorbereid door de collaborerende partijen. Ongeveer 5000 Franstaligen en 15.000 Vlamingen zullen zich ten oosten van de Rijn bevinden. Ze wachten daar op een hypothetische overwinning van de Duitsers om terug te keren.
01-09-1944
Decreet met betrekking tot inlichtingen- en actieofficieren.
(Belgisch Staatsblad van 15 oktober 1944), waarbij een eerste decreet van 20 januari 1944 wordt ingetrokken. Het decreet zal zelf aangevuld en vervangen worden door het decreet van 16 februari 1946 (Belgisch Staatsblad van 27 maart 1946).
02-09-1944
De eerste bevrijdingen.
De bevrijding van België begint die ochtend met de aankomst op het nationale grondgebied in Rumes van de voorhoedes van de 2e pantserdivisie van het Amerikaanse leger. Bergen en Doornik zullen tegen het vallen van de avond worden bevrijd.
04-09-1944
Bevrijding van Charleroi.
In de ochtend van 4 september zal Charleroi zich vrijwel alleen bevrijden dankzij de mobilisatie van de verzetsorganisaties.
04-09-1944
Bevrijding van Namen door de 3de Amerikaanse Pantserdivisie.
04-09-1944
Het tot nu relatief vreedzame Aarlen valt ten prooi aan de vergeldingsacties van de Sipo-SD.
21 verzetsstrijders worden in de buitenwijken van de stad gedood, kort na de moord op twee lokale notabelen die bekend staan voor hun vijandigheid tegenovrer de Nieuwe Orde.
07-09-1944
Relatief eenvoudige bevrijding van Luik door het derde Amerikaanse 3rd Infantry Division
.jpg)
08-09-1944
De Belgische regering onder leiding van Hubert Pierlot keert terug uit Londen
10-09-1944
De Britse generaal-majoor George Erskine arriveert in Brussel.
Hij zal namens het Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force (SHAEF) "het hoogste gezag uitoefenen in de mate dat de militaire noodzaak dit vereist".
12-09-1944
Het verzet helpt de geallieerde legers.
Behalve de regio’s ten noorden van het Albertkanaal is heel België bevrijd. Een aantal verzetsstrijders (10.000?) nemen beveiligingstaken op in interneringscentra of in kampen voor Duitse gevangenen en helpen zo de geallieerde legers of vullen tijdelijk de taken in van de wettelijke autoriteiten.
13-09-1944
Erkenning van verzetsgroepen.
Ministerieel besluit tot erkenning van het Bevrijdingsleger, het Geheim Leger, het Onafhankelijkheidsfront (inclusief het Belgische Partizanenleger en de Patriottische milities), Groep G, Groep Nola, de Belgische Nationale Beweging, de Belgische Militaire Weerstandsorganisatie en de Witte Brigade als (gewapende) verzetsgroepen. Tussen 1947 en 1965 worden ook Les Insoumis, Les Affranchis, de Mouvement national royaliste (die al op 5 oktober 1944 gedeeltelijke erkenning krijgt), Dienst D, het Kempische Legioen en L100 erkend.
20-09-1944
Prins Karel legt de grondwettelijke eed af als regent van België.
Na de deportatie van Koning Leopold III naar Duitsland trad een koninklijk machtsvacuüm op. Dit is het begin van de Koningskwestie, die het land en het verzet zal verdelen tot Leopold III op 31 juli 1950 wordt vervangen door zijn zoon Boudewijn.
26-09-1944
Vorming van een regering van nationale eenheid.
Pierlot slaagt erin een regering van nationale eenheid te vormen, waarin hij twee communisten en één man uit verzet minister maakt (Demany, een OF'er, discreet verbonden aan de communistische partij).
02-10-1944
Eisenhower wil het verzet ontwapenen.
Eisenhower, oppercommandant van het geallieerde expeditiekorps, maakt van de demobilisering van het Belgische verzet een agendapunt.
.jpg)
15-10-1944
De demobilisatie van gewapende verzetsgroepen begint en zal in de loop van november afgerond zijn.
31-10-1944
De regering Pierlot bepaalt dat 40.000 mannen uit het verzet in het leger of de rijkswacht opgenomen kan worden.
Zij die niet worden aangeworven, worden gevraagd hun wapens in te leveren.
01-11-1944
Bevrijding van Knokke door het 3de Canadese Infanteriedivisie.
Die kan rekenen op de grote hulp van het lokaal verzet. Twee dagen later zijn er geen Duitse troepen meer op het grondebied.
13-11-1944
De ontwapening van het verzet.
Besluitwet van de regering ter aanvulling van de ministeriële omzendbrief van 10 november betreffende de integratie van de verzetskaders in het Belgische leger. Dit decreet impliceert de facto de ontwapening van het verzet, die uiterlijk op 19 november moet worden doorgevoerd. Bij niet-naleving worden sancties voorzien (boetes, vrijheidsstraffen, …).
16-11-1944
Ontslag van de communistische ministers.
De communistische ministers en ‘de’ minister die verondersteld wordt het verzet te vertegenwoordigen, de OF'er Fernand Demany, nemen ontslag uit protest tegen het opzij schuiven van het verzet en van de ‘democratische krachten’.
08-05-1945
Capitulatie van Duitsland (De). Een moeilijker te vieren feest?
In de namiddag van 7 mei 1945 bereikt het nieuws over de Duitse capitulatie België . Het document van de overgave werd getekend in Reims om 2 u. 41 ’s morgens. Een tweede document zal getekend worden in Berlijn in de nacht van 8 op 9 mei. Voor de Sovjets was het belangrijk dat de handtekening gezet werd in de hoofdstad van het verslagen Duitsland. Hoe dan ook, 8 mei is het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa.
Meer weten 
22-06-1945
Decreet over de handelingen die tijdens de bezetting zijn verricht ter ondersteuning van verzetsacties.
(Belgisch Staatsblad van 11 juli 1945). Het decreet zal door dat van 20 september 1945 gewijzigd worden (Belgisch Staatsblad van 21 oktober 1945). Hieraan moet het decreet worden toegevoegd dat ook op 21 oktober wordt gepubliceerd en dat amnestie verleent voor bepaalde feiten. Deze wetten maken het dus mogelijk amnestie te verlenen voor wettelijk strafbare feiten die door verzetsstrijders voor het verzet zijn gepleegd tussen 9 mei 1940 en de 41e dag na de bevrijding van de plaats van het delict.
06-08-1945
Een Amerikaanse atoombom treft de Japanse stad Hiroshima.
Nagasaki wordt op 9 augustus gebombardeerd.
15-08-1945
Onvoorwaardelijk capitulatie van Japan.
De capitulatie wordt op 2 september 1945 op plechtigere wijze bevestigd in de baai van Tokio.
19-09-1945
Decreet dat het statuut van het gewapend verzet vastlegt.
(Belgisch Staatsblad van 12 oktober 1945). Het decreet wordt gewijzigd bij de wet van 30 mei 1953 (Belgisch Staatsblad van 7 juni 1953) en bij die van 1 april 1965 (Belgisch Staatsblad van 10 april 1965).
24-12-1946
Decreet dat het statuut van burgerlijke verzetsstrijders en werkweigeraars regelt.
(Belgisch Staatsblad van 16 januari 1947).
05-02-1947
Wet die het statuut van buitenlandse politieke gevangenen invoert.
(Belgisch Staatsblad van 15 februari 1947).
26-02-1947
Wet die de status van politieke gevangenen en hun erfgenamen regelt.
(Belgisch Staatsblad van 16 maart 1947).
01-09-1948
Wet die het statuut van weerstander door de sluikpers pers vaststelt.
(Belgisch Staatsblad van 27 en 28 september 1948).
21-11-1974
Wet die het statuut van antinazistische verzetsstrijders in de geannexeerde gebieden vaststelt.
(Belgisch Staatsblad van 31 december 1974).
.jpg)
