Op 10 januari 1940, midden in de winter ’39-40’, maakte een klein Duits militair vliegtuig van het type « Taifun » een noodlanding in Vucht, een dorpje bij Mechelen-aan-de Maas ( nu Maasmechelen). Het was blijkbaar in de mist verkeerd gevlogen boven Belgisch Limburg. Het was 11. 30u. De landing was onzacht en het toestel werd beschadigd. Twee officieren, de majoors Erich Hoenmanns en Helmut Reinberger, waren in shock maar konden zich uit het wrak bevrijden. In overtreding van de Duitse veiligheidmaatregelen hadden ze uiterst “gevoelige” documenten bij : de bevelen voor de 2. Luftflotte en de 7. Fliegerdivision in geval van een invasie van België.
Toen ze tot hun ontsteltenis vaststelden dat ze Rijn en Maas verward hadden en dat ze zich niet meer op het grondgebied van het Reich bevonden , poogden ze de documenten in brand te steken. Te laat! Beide officieren werden in volle actie aangehouden en weggevoerd door de mannen van kapitein-cdt Arthur Rodrique, van het 2e escadron wielrijders (13e infanteriedivisie). De plannen in kwestie waren gedeeltelijk verbrand maar nog bruikbaar en werden ter analyse overgemaakt aan de Belgische tweede sectie. Daar werden ze onderzocht en nadat men er zeker van was dat het geen Duitse provocatie betrof, concludeerde men vanaf 11 januari dat een Duitse aanval voor de deur stond. Generaal –majoor Van Overstraeten verwittigde de koning en liet aan Franse en Engelse inlichtingsagenten een synthese van de inhoud bezorgen …. zonder te zeggen waar de inlichtingen vandaan kwamen.
Op 12-13 januari nam het Belgisch leger bijkomende voorzorgsmaatregelen, concentreerde verschillende eenheden op de bedreigde plaatsen en riep de verlofgangers op. Met deze signalen wilde het de mogelijke vijand duidelijk te maken dat zijn plannen ontdekt waren. Maar stafchef generaal Van den Bergen ging een beetje te ver en liet de grens in het zuiden openen voor de Franse troepen. Een Franse ruiterijkolonne rukte op tot het dorpje Muno … maar werd daar verzocht rechtsomkeert te maken ! In hoge kringen achtte men dit een overhaaste beslissing die koning Leopold kon “ontbloten” en generaal Van den Bergen kreeg een sanctie: op 31 januari moest hij de plaats ruimen voor generaal-majoor Michiels. Uiteindelijk zou de Duitse invasie van januari 1940 niet plaatsgrijpen. Zij was wel degelijk voorzien voor de 20e , maar werd naar de lente verschoven wegens de zware sneeuwval. Dit nieuwe uitstel gaf de nazi’s de gelegenheid hun plannen verder te verfijnen.
André BIKAR, Les documents allemands saisis par les Belges à Mechelen-sur-Meuse, le 10 janvier 1940, dans Revue internationale d’Histoire militaire, n°29, 1970, pp.893-948.
Eric SIMON, Mechelen-aan-de-Maas 10/01/1940-10/01/2010. (70e commémoration d’un événement controversé), dans Bulletin d’information du C.L.H.A.M. , n°121 de janvier-mars 2010, pp. 13-43.
Jean VANWELKENHUYZEN, L’armée belge dans les deux guerres mondiales : l’alerte de janvier 1940 (Texte inédit), CDH, Carton A, Farde2, sous-farde III C, Document 27.
