De “Kampfgruppe Peiper” is met haar ongeveer 4000 manschappen en pantservoertuigen een elite-eenheid van de 1ste SS-divisie “Leibstandarte Adolf Hitler”. Ze krijgt de opdracht een bliksemsnelle doorbraak te forceren op de noordflank van het offensief. Het doel: de Maas bereiken in maximum drie tot vier dagen en de bruggen van Hoei en Amay veroveren, zodat het VIde Panzerleger zich op de linkeroever van de stroom kan ontplooien en daarna naar Brussel en Antwerpen kan doorstoten. Dat is heel wat ! De Kampfgruppe moet ook de grote brandstofopslagplaatsen zien in te nemen die de U.S. in de regio Francorchamps-Malmedy hadden opgebouwd: benzine is immers onontbeerlijk voor die gemotoriseerde eenheden die energie ‘vreten’ (de enorme Königstiger verbruikt zomaar eventjes 5 liter benzine per kilometer …), terwijl ze die maar mondjesmaat toebedeeld kregen van de bevelhebbers die de nazi-tegenaanval op poten hadden gezet … Kortom, de missie van Obersturmbannführer Joachim Peiper is een hele uitdaging en zijn Kampfgruppe komt al snel in de problemen voor ze volledig vastloopt in de meanders van het dal van de Amblève…
De opmars verloopt moeizamer dan voorzien
Ondanks de energie en de hardnekkigheid van Peiper schiet zijn eenheid veel trager op dan voorzien door de hindernissen op de aanvalswegen aan de Belgisch-Duitse grens. Pas als zijn Kampfgruppe in de nacht van 17 op 18 december Stavelot nadert, gaat het vlugger. Onder impuls van hun aanvoerder wordt het stadje op 18 december in de vroege ochtend ingenomen, maar Peiper begaat de vergissing de brug over de Amblève niet veilig te stellen door alle Amerikaanse stellingen in de omgeving op te ruimen. Hij kiest ervoor om zijn troepen naar Trois-Ponts te laten oprukken. Weliswaar lukt hen dat ook in één uur tijd, maar ze kunnen alleen maar toekijken hoe de brug daar door de Amerikaanse genie bij het naderen van de eerste Panthers wordt opgeblazen … De “harde kern” van de pantsercolonne moet noodgedwongen een andere route via La Gleize volgen om zo in Cheneux de hoofdweg te bereiken. Daar zijn er nog meer hindernissen, die nog verergerd worden door een aanval van de U.S. Air Force. Toch valt La Gleize in de loop van de namiddag van 18 december in Duitse handen. Stoumont ondergaat wat later hetzelfde lot. Maar dan loopt alles fout.
.jpg)
Opstoppingen !
Collectie : US Army history Images
Originele legende : 82ste Airborne tijdens de Ardennenoffensief
Hoe meer tijd er verloopt, hoe moeizamer de “colonne Peiper” vordert. De Amerikanen zijn steeds in de buurt en bemoeilijken haar vooruitgang met hun beschietingen. Het wordt nog erger als de mannen van de 82ste Airborne eraan komen. Maar wat echt het einde inluidt voor het vijandig offensief, is de massale terugkeer van Amerikaanse soldaten op de hoogten van Stavelot in de nacht van de 18de op de 19de. Vanuit hun posities kunnen ze de brug over de Amblève naar believen onder vuur nemen en zo de brandstofbevoorrading van de Panzers van Peiper ernstig verstoren. Op 20 december maakt Peiper zich geen illusies meer. De Maas is buiten bereik en zijn voertuigen hebben nagenoeg geen brandstof meer. Toch zetten zijn troepen hun aanval voort. Twee dagen lang woeden er hevige gevechten in Cheneux, vooral nabij het sanatorium “Saint-Edouard”, dat door de Task Force Harrison bestormd wordt. Vandaaruit worden Stoumont en La Gleize beschoten en gebombardeerd; veel huizen en een aantal nazi-tanks, al nagenoeg door brandstofgebrek geïmobiliseerd, worden vernietigd.
Terugtocht en bilan
In de loop van de avond van 23 december krijgt Peiper de toestemming om zich terug te trekken. Hij slaagt erin iets minder dan 800 manschappen, te voet, uit de omsingeling te bevrijden, voor een tocht van zo’n twintig kilometer in een ijzige koude die doet denken aan de terugtocht uit Rusland. De gemechaniseerde voertuigen van zijn Kampfgruppe blijven achter in de rokende ruïnes van La Gleize, zo goed als intact, maar door gebrek aan brandstof buiten gevecht gesteld. Als de Amerikanen La Gleize innemen, maken ze 18 Panther G, 7 Panzer IV , 6 Königstiger en 53 rupsvoertuigen intact buit. (Eén van die Königstiger kon in extremis gerecupereerd worden en siert nu nog steeds het pleintje voor het plaatselijke museum.) Ze maken ook 400 SS’ers krijgsgevangen (onder wie 300 gewonden die wegens de weersomstandigheden niet konden vervoerd worden) … en bevrijden 170 Amerikanen.
De “colonne Peiper”, die zich had onderscheiden door zijn fighting spirit, maar die ook veel oorlogsmisdaden had gepleegd (de slachtpartij in Baugnez …), bestond niet meer. De eenheid waartoe ze behoorde - de Leibstandarte Adolf Hitler – had haar beste manschappen verloren.
Bibliografie
- Antony BEEVOR, La bataille des Ardennes, Paris, Le Livre de poche, 2017.
- Philippe GUILLEMOT, La bataille des Ardennes. La dernière chimère d’Hitler, Paris, Perrin, 2024.
