België in oorlog / Artikels

Vrijschutter (De)

Thema - Verzet

Auteur : De Wilde Lisa (Instelling : Stagiair publieksgeschiedenis, UGent)

De Vrijschutter was een sluikblad dat uitgegeven werd van januari 1941 tot augustus 1944 in Halle. Eind 1940 stichtte Jean Devillé, katholiek schepen en betrokken bij het uitgave van een clandestien blad tijdens de Eerste Wereldoorlog, samen met Auguste De Maeght, ingenieur en katholiek burgemeester van Halle, het clandestiene blad. De Vrijschutter telde een 4 à 6-tal pagina’s per uitgave en in totaal werden er tussen de 17000 en 28000 exemplaren verdeeld in de Nederlandstalige delen van het land. Soms werden er ook foto’s of karikaturen aan toegevoegd. De Vrijschutter was een heel groot blad als je weet dat de levensduur van een sluikblad ongeveer één jaar bedroeg en slechts een klein aantal meer dan 1000 exemplaren drukte.

Een groot risico

Een sluikblad maken was een collectieve, moeilijke en risicovolle onderneming. Weinigen durfden het aan om zich te verzetten tegen de Duitser met, als het ware, een bewijs zwart op wit. Toch stonden Jean Devillé en Auguste De Maeght hier niet alleen voor. De krant kon rekenen op de steun van ambtenaren van de gemeente Halle.

soma_bg656_1941-03_01_003-00001-vrijschutter-mars-41.jpg
Instelling : CegeSoma
Oorspronkelijke legende : De Vrijschutter, maart 1941

Doel

Het doel van het blad was in de eerste plaats verzet bieden tegen de Duitse vijand. Op verschillende zaken werd er kritiek geuit: bijvoorbeeld de Duitsgezinde houding van de collaboratiebewegingen, de Hitlerdictatuur, de verplichte tewerkstelling enzovoort. Het blad vocht tegen een Duitse overname van Vlaanderen omdat men geloofde dat de Vlaamse cultuur verschilde van de Duitse. Meer nog geloofde men in het idee van een vrij en verenigd België, met plaats voor Vlaanderen.

Van tijdschrift naar actie

De Vrijschutter is dus een belangrijk Vlaamsgezind orgaan van katholieke signatuur. Sommigen vergelijken het, wat invloed betreft, met La Libre Belgique/Peter Pan in franstalig België. Hoewel de krant oproept tot strijd tegen de bezetter, beveelt het vooral vormen van burgerlijk verzet aan en neemt het afstand van het gewapend verzet. In het laatste nummer kruist het blad de degens met « La Voix des Belges » en benadrukt het belang van het verzet in Vlaanderen, een fenomeen dat het franstalige sluikblad enigszins marginaliseert

Bibliografie

Boeckx, Bert, Gert De Prins en Bruno De Wever, eds. Tegendruk. Geheime pers tijdens de Tweede Wereldoorlog, Gent: Amsab-ISG, 2004. https://warpress.cegesoma.be/s...

Gotovitch José, (ed.), Etienne Josse, Yannick Hostie, Dirk Martin en Jacques Wynants, Guide de la presse clandestine de Belgique, Bruxelles, CREHSGM, 1991. https://warpress.cegesoma.be/s...

Maerten, F. “Clandestiene pers in WOII.” The Belgian War Press. consultation 18.11.2019. https://warpress.cegesoma.be/nl/node/13

Raadpleeg de krant online :https://warpress.cegesoma.be/f...

Deze pagina citeren
Vrijschutter (De)
Auteur : De Wilde Lisa (Instelling : Stagiair publieksgeschiedenis, UGent)
https://www.belgiumwwii.be/nl/belgie-in-oorlog/artikels/vrijschutter-de.html