De “Waalse commandos”, die hun mosterd haalden bij de Britse commandos , werden eind 1941-begin 1942 opgericht in de valleien van de Salm en de Amblève. De Luxemburger Albert Thill, een landbouwbediende uit Trois-Ponts had er de impuls toe gegeven.
De groep die begon als clandestiene inlichtingendienst, had de hoge Ardennen met de regio's Vielsalm, Trois-Ponts en Grand-Halleux als werkterrein. Hij werd vervoegd door ex-Ardeense Jagers, rijkswachters, bedienden van Waters en Bossen en andere tegenstanders van de Nieuwe Orde. Vanaf juni 1942 liet men het aspect inlichtingen achterwege en begon men aan het saboteren van het door de bezetter gebruikte economisch potentieel, met name spoorwegen en lokale zagerijen. In maart 1943 dook Thill onder terwijl zijn adjunct Emile Walwert in februari 1944 werd aangehouden.
Toch werden de “Waalse commandos ” nog actiever: naast sabotage ging men ook over tot de diefstal van ravitailleringszegels. Een tijdje had de groep contacten met wat later de "Groep G" zou worden, daarna met het "Bevrijdingsleger" (1942-43) en zelfs met de communistische "Gewapende Partisanen". Maar in december 1943 sloot men zich aan bij het "Leger van België", het latere " Geheim Leger". In april 1944 was de integratie volledig want de “Waalse commandos ” werden de « Refuge Thill », Sector IV van de Zone V van het "G.L.". Buiten Vielsalm en Trois-Ponts waren er ook secties te Beho, Gouvy en Bovigny, en contacten te Malmedy en St-Vith, in de door het Derde Rijk geannexeerde gebieden.
Juni-augustus 1944 zag nog een opstoot in de acties. De mannen van Thill pakten vooral belangrijke collaborateurs aan en de spoorlijnen Gouvy-St-Vith en Stavelot-Malmedy. Na de komst van de Amerikanen op 11-12 september 1944 liepen de acties ten einde. Volgens verslagen van het plaatselijke Geheim Leger zouden de “Waalse commandos ” een vijftigtal (?) doden te betreuren hebben...
Balace Francis, « Aspects de la résistance en province de Liège », in : Libération. Nos libertés retrouvées. La mémoire, Liège : Province de Liège, 1994, p. 75-101.
Marquet Victor, Contribution à l'historique de l'Armée Secrète 1940-1944 : la Zone V : aperçu général, échelon de commandement, secteur 1, secteur 2, les Cantons de l'Est, s.l., 1989.
Thill Albert, L’insaisissable patriote des Ardennes. Albert Thill, chef des Commandos wallons, Vieron : La Dryade, 1983.
