Tienduizenden van collaboratie verdachte personen komen na de bevrijding terecht in gevangenissen en interneringscentra. In de gevangenissen zitten daarnaast nog duizenden gemeenrechtelijke gedetineerden.
Van elke persoon die in een gevangenis of interneringscentrum verblijft, veroordeeld of niet en ongeacht de aard van de ten laste gelegde feiten, wordt een opsluitingsdossier aangelegd. Dit dossier bevat informatie over de opsluiting en de invrijheidstelling. Van gemeenrechtelijke veroordeelden en van veroordeelde collaborateurs waarvan de totale straf meer dan drie maanden bedraagt, bestaat naast het opsluitingsdossier ook een moreel dossier, met informatie over het gedrag van de gedetineerde vóór en tijdens de hechtenis. Morele dossiers stellen de bevoegde instanties in staat om een gefundeerd advies te formuleren inzake genadevoorstellen en voorstellen tot voorwaardelijke invrijheidstelling.
Het opsluitingsdossier bevindt zich steeds in het archief van de gevangenis of het interneringscentrum waar de gedetineerde het laatst verblijft. Deze archieven zitten in het rijksarchief van het rechtsgebied van de strafinrichting. Het Algemeen Rijksarchief 2 – depot Cuvelier in Brussel bewaart alle morele dossiers.
De dossiers van de Belgische strafinrichtingen en interneringscentra zijn raadpleegbaar na het invullen van een onderzoeksverklaring en de toelating van het diensthoofd van het rijksarchief waar het betreffende archief berust.
Aerts, Koen, Dirk Luyten, Bart Willems, and Paul Drossens. Was Opa Een Nazi? Speuren Naar Het Oorlogsverleden. Tielt: Lannoo, 2017.
Drossens, Paul. “De Archiven van de Belgische Strafinrichtingen Tijdens En Na de Tweede Wereldoorlog.” In “Sortir de La Deuxième Guerre Mondiale?” : Entre Oubli, Indemnisation, Reconstruction et Répression : état Des Sources et de La Recherche :actes de La Journée D’études Du 25 Février 2010., edited by Pierre-Alain Taillier, 131:119–34. Bruxelles: Archives générales du royaume, 2011.
