Verontwaardigd over de stigmatisering van Joodse mensen
Andrée Geulen (geboren 1921) groeit op in een Brusselse, liberale bourgeois familie. Ze studeert voor lerares en begint in 1942 te werken in een Brusselse lagere school. Tot op het moment dat ze in haar klas geconfronteerd wordt met kinderen die de gele Jodenster dragen, is ze zich niet bewust van de verschillende anti-Joodse verordeningen die op dat moment in bezet België al in voege zijn.
Verontwaardigd door het stigma van de gele ster draagt Andrée haar leerlingen op om een schort te dragen over hun kledij, zodat deze niet langer zichtbaar zou zijn. Uiteindelijk ziet Andrée haar Joodse leerlingen één voor één uit haar klas verdwijnen, naarmate ze samen met hun ouders gearresteerd worden.
Originele legende : Andrée Geulen (rechts) en Ida Sterno na de bevrijding in 1944. Het was op vraag van Ida Sterno dat Andrée Geulen toetrad tot het Joods Verdedigingscomité.
Kinderen verbergen
Auteursrechten : Kazerne Dossin - Fonds Geulen
Originele legende : Andrée Geulen tijdens de bezetting
In het voorjaar van 1943 treedt Andrée op vraag van Ida Sterno – die ze kent via de school waar ze lesgeeft – toe tot het Joods Verdedigingscomité (JVC). Andrée wordt één van de niet-Joodse medewerkers van de kinderafdeling van het JVC. Haar taak bestaat eruit om Joodse families te contacteren, hen te overtuigen hun kinderen af te staan, deze kinderen vervolgens te voorzien van een valse identiteit en hen te begeleiden naar hun schuilplaats. Andrée zal vanaf het voorjaar van 1943 tot aan de bevrijding in september 1944 in totaal meer dan 300 Joodse jongens en meisjes naar hun schuilplaatsen begeleiden.
Een blijvend engagement
Na de bevrijding blijft Andrée betrokken bij de Joodse gemeenschap in België. Ze zet zich in voor de Aide aux Israélites Victimes de la Guerre (AIVG), de opvolger van het JVC die sociale hulp biedt aan Joodse oorlogsslachtoffers. Ze houdt ook steeds contact met de kinderen die ze had helpen verbergen. In 1948 huwt ze Charles Herscovici, een Joodse man van Roemeense origine wiens ouders omkomen in Auschwitz. Het koppel blijft zich samen inzetten voor de democratische, pacifistische en antiracistische zaak. In 1989 ontvangt Andrée Geulen-Herscovici van de staat Israël de titel Rechtvaardige onder de Volkeren. Ze overlijdt in 2022. In 2024 hernoemen de gemeenten Elsene en Ukkel de Edmond Picardstraat naar Andrée Geulen.
Collectie : Fonds Suzanne Moons en Andrée Geulen
Auteursrechten : Kazerne Dossin
Originele legende : Andrée Geulen (links) en Ida Sterno, medewerksters van de JVC-kinderafdeling
Originele legende : 2 pagina's uit het notitieboek waarin de schuilnamen en onderduikadressen van de kinderen genoteerd werden.
Originele legende : Edmond Picard-Straat, in 2024 tot Andrée Geulen-Straat omgedoopt, Elsene.
Bibliografie
VROMEN, Suzanne. Hidden Children of the Holocaust: Belgian Nuns and their Daring Rescue of Young Jews from the Nazis. New York, Oxford University Press, 2008.
Un simple maillon is een film (door Frédéric Dumont en Bernard Balteau) uit 2002 waarin Andrée Geulen en een aantal Joodse mensen die als kind verborgen werden door het Joods Verdedigingscomité hun verhaal vertellen. De film is hier te bekijken.
