Adrien Emile Van Coppenolle (1893-1975) is beroepsofficier. Hij begint zijn loopbaan in 1910. In 1914 levert hij strijd in Antwerpen en nadien aan de IJzer. Na de oorlog vervolgt hij zijn militaire carrière. Gevoelig voor de standpunten van de Vlaamse Beweging, ijvert hij voor taalgelijkheid in het leger. Tegelijk volgt hij politieke en sociale wetenschappen en behaalt in 1932 zijn doctoraat aan de KUL met een verhandeling omtrent het huisvestingsbeleid in België.
In mei 1940 is Van Coppenolle kolonel en adjunct bevelhebber van het 11de Linieregiment. Tijdens de Leieslag wordt hij gevangengenomen en in gevangenschap raakt hij betrokken bij de Luitenant De Winde-Kring van Lückenwalde. Op aansturen van Romsée komt hij in 1941 vrij en neemt de leiding over de Algemene Rijkspolitie (ARP) en vanaf 1943 heeft hij ook de Rijkswacht onder zijn hoede. Beide instellingen worden op zijn aansturen grondig hervormd: Het politieapparaat wordt politiek ondersteund, versterkt en gecentraliseerd.
Als voorstander van een pro-Duitse politiek, weigert hij een onderscheid te maken tussen verzetsdaden en gewone criminaliteit en geeft hij voorrang aan de verdediging van de openbare orde en wat hij de behartiging van de Belgische belangen noemt. De ordehandhaving moet met ijzeren hand gebeuren zoals blijkt uit zijn verordeningen inzake het gebruik van wapens en geweld.
In september 1944 bereikt hij Duitsland. Vanaf november 1944 noemt Eerste Minister Pierlot hem in het parlement een “onwaardige chef”. In 1945 wordt hij aangehouden. Op basis van zijn diverse activiteiten, acht het Krijgshof te Brussel hem schuldig aan zowel militaire als politieke collaboratie. Hij wordt ter dood veroordeeld in 1948, maar de straf wordt omgezet in een levenslange gevangenisstraf. Hij spaart kosten noch moeite om zijn zaak te bepleiten en komt uiteindelijk vrij in 1952, wat tot het ontslag van de minister van justitie, Joseph Pholien, zal leiden. Vervolgens is Van Coppenolle in de privésector actief, in dienst van de Duitse staalreus Mannesman.
Bibliografie
Campion, Jonas. Les Gendarmes Belges, Français et Néerlandais à La Sortie de La Seconde Guerre Mondiale. Bruxelles: André Versaille, 2011.
Fransen, Caroline. “Politiewerk in Bezettingstijd: Emiel Van Coppenolle, Korpscommandant van de Rijkswacht Tijdens de Tweede Wereldoorlog.” MA Thesis, Universiteit Gent, 2001.
Van Coppenolle, Emile. Wat Ik Nog Te Zeggen Heb : Het Belgisch Binnenlands Beleid Inzake de Handhaving van de Openbare Orde Gedurende de Duitse Bezetting, 1940-1944. Boekengilde Brederode: Sint-Job-in-’t-Goor, 1953.
Meer weten...
