België in oorlog / Artikels

Administratieve Collaboratie

Thema - Collaboratie

Auteur : Wouters Nico (Instelling : CegeSoma)

Juridisch is dit een onderdeel van politieke collaboratie; in het algemeen gaat het om ambtenaren of mensen in bestuursfuncties die zich schuldig maken aan eender welk strafwetartikel dat collaboratie strafbaar stelt.

Kader

Tijdens de bezetting vindt een vrij grote infiltratie plaats in het overheidsbestuur van leden van collaborerende partijen (met name van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) en Rex). Als gezagdragers en ambtenaren zijn zij in principe gebonden aan de Belgische wetgeving. In realiteit primeert hun politieke overtuiging. De leiding van het VNV en Rex benadrukken dat zij partijsoldaten moeten blijven. Ze moeten bevelen opvolgen van hun partijleiding en de Duitse bezetter, soms tegen de Belgische overheid in. Met hun actieve bijdrage aan het bestuur, hopen deze partijen de politieke steun van de Duitsers te krijgen. Ook hopen de partijen (aanvankelijk) dat ze via het bestuur de harten en zielen van de bevolking kunnen winnen voor het nationaalsocialisme.

30427
Instelling : CegeSoma
Collectie : Sipho
Auteursrecht : CegeSoma
Oorspronkelijke legende : Aan het gemeentehuis van Vilvoorde. De Heer Borrey nieuw burgemeester van Vilvoorde trad op 21/6/42 in functie. De burgemeester groet de groepen die defileren. [Frei gegeben durch zensur]

Impact

5825
Instelling : CegeSoma
Auteursrecht : Rechten voorbehouden
Oorspronkelijke legende : Schepencollege Groot-Brussel: 1. Jan Grauls, Burgemeester; 2. Léon Brunet, Gemeenteeigendommen; 3. Maurice Denis, Financiën; 4. M. Liesenborghs, Schone Kunsten, Tourisme en Culturele Aangelegenheden; 5. Piet Finné, Onderwijs; 6. Arthur Bacq, Sociale Zaken; 7. W. Reinhard, Haven, Nijverheid en Handel; 8. Jan Delmartino, Gezondheid, Sport en Jeugd; 9. J. Bottemanne, Openbare Werken; 10. Gillès de Pélichy, Burgerlijke Stand; 11. M. Tommelein, Ravitaillering; 12. Jan De Man, Regies; 13. Lode Claes, Betwiste Zaken.

Sommige collaborerende bestuurders missen de nodige administratieve opleiding of vaardigheden. Bovenal missen ze legitimiteit bij collega’s en ondergeschikten. In de praktijk sluiten ze zich af van hun niet-collaborerende collega’s. Zo ontstaan vaak kleine ‘collaborerende eilandjes’ binnen in de Belgische overheidsdiensten en besturen.

De administratieve collaboratie uit zich vooral bij de oorlogsburgemeesters en binnen corporaties zoals de NLVC en het Rijksarbeidsambt. Een goede graadmeter is het zogenaamde informatiebeheer. Collaborerende bestuurders geven massaal informatie door over politieke tegenstanders aan de Duitse orde- en veiligheidsdiensten.

Gebruik in de naoorlogse bestraffing

Er is geen apart strafwetartikel dat administratieve collaboratie strafbaar stelt. Het is een onderdeeltje van politieke collaboratie (namelijk: het “wijzigen van de instellingen van het land”). Onvermijdelijk wordt hierdoor in de naoorlogse bestraffing de administratieve collaboratie gelijkgesteld met het bestuur van politieke collaborateurs.

Bibliografie

Verhoeyen, Étienne. Belgie bezet 1940-1944: een synthese. Brussel: BRTN, 1993.

Wouters, Nico. « Bestuur en aanpassing ». In Knack Historia: België 40-45, édité par Bruno De Wever, Helen Grevers, Rudi Van Doorslaer, et Julia Zurné, 38‑45. Roeselaere: Roularta Media Group, 2015.

Wouters, Nico. De Führerstaat: overheid en collaboratie in België (1940-1944). Tielt: Lannoo, 2006.


Meer weten...

32722 Artikels Secretarissen-generaal Wouters Nico
522882(2).jpg Artikels Oorlogsburgemeesters Wouters Nico
30427 Artikels Infiltratie Wouters Nico
291018 Artikels Politiek van het minste kwaad Wouters Nico
Deze pagina citeren
Administratieve Collaboratie
Auteur : Wouters Nico (Instelling : CegeSoma)
https://www.belgiumwwii.be/nl/belgie-in-oorlog/artikels/administratieve-collaboratie.html