België in oorlog / Artikels

Verkiezingen van 1936 als keerpunt

Thema - Collaboratie

Auteur : Colignon Alain (Instelling : CegeSoma)

De verkiezingen van 24 mei 1936 zijn de eerste waar de rexistische beweging aan deelneemt en ze mist haar intrede op de politieke scene niet. 

“Ten strijde tegen de ‘Banksters’” en “de rottigheid uitroeien”

De bankencrisis van 1933-1934, de devaluatie van de Belgische munt in 1935 en de geruchten rond politiek-financiële schandalen houden de politieke opinie, en dan vooral de kleinburgerij, in hun greep. Leon Degrelle weet deze thema’s optimaal uit te spelen. Als jonge katholieke tribuun, die gebroken heeft met zijn politieke familie, trekt hij vanaf de winter van 1935-1936 “ten strijde tegen de ‘banksters’” en wil hij “de rottigheid uitroeien”. Hij geniet daarbij de steun van strijdbare persorganen die zijn voortgekomen uit de voormalige uitgeverij Christ-Roi.

Rond het begin van 1936 brengt Degrelle een “Front populaire de Rex” op de been, dat over het hele land verkiezingslijsten zal indienen.  

35311
Instelling : CegeSoma
Auteursrecht : Rechten voorbehouden
Oorspronkelijke legende : QG de Rex 1936

De verrassing

Na de verkiezingen, verrassing! Twee maanden voorheen nog onbestaande, weet Rex 21 zetels binnen te halen en dit hoofdzakelijk ten koste van de Katholieke partij die 16 zetels verliest. Laatstgenoemde weet er 63 te behouden (waarvan driekwart Nederlandstalig), maar wordt voorbijgestoken door de socialisten, die met 70 verkozen (3 zetels verlies) voor het eerst de grootste politieke formatie worden. Met 23 verkozenen weten de liberalen de schade te beperken tot 1 zetel, terwijl de Vlaams-nationalisten van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) 16 zetels in de wacht slepen. Tot slot wint ook extreemlinks een beetje veld en gaat het van drie communistische verkozenen in 1932 naar negen…

De slotsom

Tot dan vertegenwoordigden de traditionele partijen 90 procent van de kiezers. Na de verkiezingen van 1936 is dat nog 75 procent. Een duidelijke waarschuwing. Het voornaamste resultaat van de verkiezingen is dat de katholieken hun relatieve meerderheid, die ze sinds 1919 bezaten, zijn kwijtgespeeld onder invloed van de dissidente rexisten.

Na heel wat werk achter de schermen, zal de nationale eenheid hersteld worden onder aanvoering van de katholiek Van Zeeland en de rexistische vloedgolf gekeerd worden in 1937. 

Verkiezing 1936 (Kamer)

Bibliografie

Gérard-Libois, Jules. “Rex 1936-1940 : Flux, Reflux, Tensions et Dislocations,” CRISP no. 1226 (1989).

Höjer, Carl-Hendrik. Le Régime Parlementaire Belge de 1918 à 1940. Bruxelles: CRISP, 1969.


Meer weten...

283554 Artikels Rex Conway Martin
260608 Artikels Vlaams Nationaal Verbond (VNV) De Wever Bruno
Deze pagina citeren
Verkiezingen van 1936 als keerpunt
Auteur : Colignon Alain (Instelling : CegeSoma)
https://www.belgiumwwii.be/nl/belgie-in-oorlog/artikels/verkiezingen-van-1936-als-keerpunt.html