In september 1941 stuurt de bezetter een eerste lichting Vlaamse SS’ers naar Breendonk om er het Duitse kamppersoneel te versterken. Onder hen ook Fernand Wyss, een werkloze arbeider die zich in 1940 vrijwillig heeft gemeld voor dienst in de Waffen-SS. In plaats van het oostfront stuurt de SS hem als werkopzichter naar Breendonk. Daar ontpopt hij zich tot een van de gewelddadigste Vlaamse kampbewakers. Hij mishandelt er niet alleen gevangenen tijdens de dwangarbeid, hij neemt ook deel aan het “verscherpt verhoor” van verzetslui in de folterkamer en geeft bij de executies ook het genadeschot.
Wyss vlucht kort voor de bevrijding naar Duitsland, maar wordt in mei 1945 naar België gerepatrieerd en aangehouden. Op 7 mei 1946 veroordeelt de krijgsraad van Mechelen Wyss tot de doodstraf voor de dood van 16 gevangenen en de mishandeling van minstens 167 anderen, waarvan er 113 getekend zijn voor het leven. Op 12 april 1947 verschijnt de voormalige SS’er in Antwerpen voor het vuurpeloton.
Nefors, Patrick. Breendonk 1940-1945: De Geschiedenis. Antwerpen: Standaard uitgeverij, 2005.
