Eerherstel of herstel in eer en rechten is een bestaande procedure in het strafrecht (wet van 25 april 1896) die het toelaat om de gevolgen van een veroordeling - zoals het verlies van rechten - teniet te doen voor de toekomst.
Eerherstel voor collaborateurs is pas mogelijk vanaf 1952. Door eerherstel krijgt de veroordeelde zijn levenslang of tijdelijk vervallen rechten terug en staat de veroordeling niet langer op het uittreksel van het strafregister, noch op attesten van achtenswaardigheid ten behoeve van kinderen en kleinkinderen. Wie een verbod heeft om het land binnen te komen, is na eerherstel weer welkom.
Anderzijds is eerherstel geen herziening of vernietiging van een veroordeling. Het leidt niet tot een herstel van de ontnomen titels, graden, openbare ambten en betrekkingen en ook de rechten van derden, bijvoorbeeld een schadevergoeding, blijven onaangetast.
Het is geen recht maar net als genade een gunstmaatregel. Eerherstel krijg je dus niet automatisch. De veroordeelde richt zelf een verzoek tot eerherstel aan de procureur des Konings van het arrondissement van de domicilie. Na onderzoek gaat het over naar de procureur-generaal die het voorlegt aan de kamer van inbeschuldigingstelling bij het hof van beroep. In het verzoek is ook de motivatie voor de aanvraag te lezen. Bij een afwijzing kan de vraag na twee jaar opnieuw gesteld worden.
Aerts, Koen, Dirk Luyten, Bart Willems, Paul Drossen en Pieter Lagrou. Was Opa Een Nazi? Speuren Naar Het Oorlogsverleden. Tielt: Lannoo, 2017.
Aerts, Koen. “Repressie Zonder Maat of Einde?” De Juridische Reïntegratie van Collaborateurs in de Belgische Staat Na de Tweede Wereldoorlog. Gent: Academia Press, 2014
