Het Belgische filmwezen hervormd
In de jaren dertig kent België maar een heel beperkte filmproductie. Het heeft wel een uitgebreid netwerk van bioscopen. Deze vertonen vooral buitenlandse films: Duitse en Britse maar vooral Amerikaanse en Franse. Tijdens de bezetting wordt het Belgische filmwezen grondig hervormd door de Gruppe Film van de Propaganda-Abteilung Belgien. Net als in andere bezette gebieden wordt de Belgische filmsector vanaf mei 1940 volledig richting Duitsland georiënteerd. Dit proces is een economische machtsgreep, ten voordele van de Duitse filmindustrie en dus ook van de Duitse staat, die eigenaar is van alle grote Duitse filmfirma’s.
Collectie : Sipho
Auteursrechten : CegeSoma
Originele legende : Première représentation du film "Alkazar" à Bruxelles. Ce film fait revivre un épisode de la lutte à Tolède des patriotes espagnols contre le bolchevisme. Cette première représentation a eu lieu en présence d'autorités militaires allemandes ainsi que des membres des ambassades d'Espagne et d'Italie. [Frei gegeben durch zensur]
Cultuurpolitieke implicaties
Het inpalmen van buitenlandse filmmarkten heeft natuurlijk ook cultuurpolitieke implicaties. Men hoopt dat een publiek dat vaak naar Duitse films kijkt, gevoelsmatig en ideologisch nader tot Duitsland komt. Om die reden wordt aan Vlaamse bioscopen verboden Duitse films in Frans gedubde versie te vertonen. Op de Vlaamse markt worden sowieso minder Franse films toegelaten dan in Brussel of Franstalig België.
Ook apolitieke amusementsfilms vervullen in Duitse ogen een indirecte propagandistische functie. Verder hoopt men natuurlijk dat films met explicietere propagandaboodschappen, zoals het antisemitische Jud Süss, evenmin hun uitwerking op de bevolking zullen missen. Hoewel het bioscoopbezoek tijdens de bezetting zeer hoog is en Duitse sterren als Zarah Leander en Marika Rökk aanslaan, blijkt dit op langere termijn niet tot grotere sympathie voor de bezetters of Duitsland te leiden.
In bezet België moet elke bioscoopvoorstelling ook de projectie van een filmjournaal omvatten. In die ‘nieuwsfilms’ krijgt het publiek een propagandistische visie op het wereldgebeuren gepresenteerd.
De Belgische filmproductie is quasi onbestaande in bezet België. Jan Vanderheyden en zijn partner Edith Kiel mogen enkele langspeelfilms maken omdat ze economisch collaboreren en een rol spelen in het Belgische Filmgilde. Henri Storck en Charles Dekeukeleire behoren tot de weinige regisseurs van korte cultuurfilms (Kulturfilme) die door de bezetter worden toegelaten.
Auteursrechten : CegeSoma
Originele legende : Dans le pays de Courtrai l'on tourne le film du livre "De Vlasschaard" de Stijn Streuvels, "Le Champ de Lin". Une scène que l'on tourne dans les environs d'Oothegem. [21/7/1942]
.jpg)
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : Boulevard Anspach
Collectie : Sipho
Auteursrechten : CegeSoma
Originele legende : "17.- Zarah Leander, en conversation avec son régisseur Hansen. [Série N° 100.021 VI - Photo N° 2] [Eurofot - N° 6 17] [Frei gegeben durch Zensur]"
Collectie :
Auteursrechten : CegeSoma
Originele legende : Marika Rökk, souriant aux journalistes, lors de la réception qui lui fut offerte dans les salons de l'hôtel Métropole. [censure photographique]
Bibliografie
Vande Winkel, Roel. « De Belgische cinema onder de Duitse bezetting (1940-1944): historisch onderzoek naar de grens tussen mythe en werkelijkheid ». In Magie van de cinema: Hollywood aan de Schelde, par Willy Magiels et Robbe De Hert, 31‑35. Antwerpen: Facet, 2004.
Vande Winkel, Roel. « Die Grosse Liebe - De Groote Liefde: Getuigenissen over de populariteit van Duitse film(sterren) in bezet België (1940-1944)" ». Mores: Tijdschrift voor Volkscultuur in Vlaanderen, 2004, 15‑20.
Vande Winkel, Roel, et David Welch. Cinema and the Swastika. The international expansion of the Third Reich Cinema. Hampshire - New York: Palgrave Macmillan, 2006.
Vande Winkel, Roel, and Dirk Van Engeland. Edith Kiel & Jan Vanderheyden. Pioniers van de Vlaamse Film. Bruxelles: Cinematek, 2014.
Vande Winkel, Roel. "Film Distribution in Occupied Belgium
(1940–1944): German Film Politics and Its Implementation by the
‘Corporate’ Organisations and the Film Guild.” Tijdschrift Voor Mediageschiedenis 20 (2017): 46–77.
https://www.cinema-in-bezet-be...
