Het Hof van Cassatie is het hoogste gerechtshof van de rechterlijke macht. Het oordeelt over de rechtspraak en niet over de feiten. Zo oefent het de ultieme controle uit op de rechterlijke beslissingen. Tijdens de tweede wereldoorlog was de invloed van dit corps van 21 magistraten tweeledig.
“Tussen twee kwaden, moet men kiezen voor het minste kwaad”
In de weken na de capitulatie, spelen meerdere magistraten van het Hof van Cassatie een belangrijke politiek rol. Hun juridische expertise, het feit dat ze slechts de enige hoge vertegenwoordigers zijn van de Staat die nog op post zijn en het feit dat ze deel uitmaken van het establishment, maken van hen raadgevers van de eerste orde. Achter de schermen wordt hen raad gevraagd over de omvang van de bevoegdheid van de koning en van de secretarissen-generaal. Zo dragen ze bij tot het accepteren van de oplossing van het minste kwaad: men geeft er de voorkeur aan om de Belgische instellingen te behouden onder controle van de Duitsers, eerder dan alle instellingen door Duitse te laten vervangen.
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : J. Jamar, Eerste Voorzitter van het Hof van Cassatie
Twee juridische crisissen
De Belgische wetgever is met opzet vaag gebleven over de reikwijdte van de macht van de secretarissen-generaal (wet van 10 mei 1940). Bijgevolg moet het Hof van Cassatie via zijn jurisprudentie een antwoord bieden op deze delicate kwestie. Het Hof willigt de wensen van de bezetter in wat leidt tot twee juridische crisissen in 1942. Aan deze momenten van zware spanning komt een einde door een ‘pact’ tussen het Hof en de Duitse autoriteiten, waar de Belgische magistratuur verzwakt uitkomt.
Collectie : Sipho
Auteursrechten : CegeSoma
Originele legende : Un portrait de M. Leon Guyenot, qui vient d'être nommé avocat général à la Cour de Cassation et dont l'installation solennelle a eu lieu cet après-midi. [Frei gegeben durch zensur]
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : Le Bâtonnier de l'Ordre Bruxelles, le 20 mars 1943 -- les Ordonnances de la Puissance occupante, instituant le travail forcé de nos citoyens dans la territoires de l'Allemagne, en guerre, les Bâtonniers de l'Ordre des Avocats près les Cours du Royaume ont, par deux fois, uni leur protestation à celle des chefs de la Magistrature. -- Pour la Cour: l'Avocat Général Hayoit de Termicourt, Le Premier Président Jamar . La cour de Cassation de Belgique à son Excellence le Général von Falkenhausen
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : Le Bâtonnier de l'Ordre Bruxelles, le 20 mars 1943 -- les Ordonnances de la Puissance occupante, instituant le travail forcé de nos citoyens dans la territoires de l'Allemagne, en guerre, les Bâtonniers de l'Ordre des Avocats près les Cours du Royaume ont, par deux fois, uni leur protestation à celle des chefs de la Magistrature. -- Pour la Cour: l'Avocat Général Hayoit de Termicourt, Le Premier Président Jamar . La cour de Cassation de Belgique à son Excellence le Général von Falkenhausen
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : Le choix du moindre mal
Bibliografie
Bost, Mélanie, and Kirsten Peters. “Magistrates and Occupants, a Few Milestones of a Diachronic Comparison (1914-1918 / 1940-1944).” In Modernisation of the Criminal Justice Chain and the Judicial. New Insights on Trust, Cooperation and Human Capital, edited by Annie Hondeghem, Xavier Rousseaux, and Frédéric Schoenaers, 233–60. Cham: Springer, 2016.
Venema, Derk. “The Judge, the Occupier, His Laws, and Their Validity. Judicial Review by the Supreme Courts of Occupied Belgium, Norway, and the Netherlands 1940-1945 in the Context of Their Professional Conduct and the Consequences for Their Public Image.” In Justice in Wartime and Revolutions : Europe, 1795-1950, edited by Margo De Koster, Hervé Leuwers, Dirk Luyten, and Xavier Rousseaux, 203–23. Bruxelles: Algemeen Rijksarchief, 2012.
