Ministerieel departement dat moet bemiddelen tussen bezetter, magistratuur en lokale overheden op het aartsmoeilijke terrein van de ordehandhaving.
Al in 1940 boet het departement aan bevoegdheden in. Bepaalde ondergeschikte instellingen, zoals de Staatsveiligheid, worden in 1940 opgeheven. Gaston Schuind, die in april 1941 benoemd wordt tot secretaris-generaal van Justitie, slaagt er vervolgens niet in efficiënt te bemiddelen tussen het Belgische gerechtelijke apparaat en de bezetter. Hij verliest gaandeweg zijn gezag bij de Belgische magistraten. Schuind staat ook onder druk van zijn collega’s Emiel De Winter (Voedselvoorziening en Landbouw) en Gerard Romsée (Binnenlandse Zaken). Zij vinden dat Justitie sterker moet optreden en eisen een strengere bestraffing voor overtredingen tegen besluiten van de secretarissen-generaal.
In september 1943 krijgt Schuind een Duits ambtsverbod en wordt hij vervangen door Robert de Foy. Deze geniet meer vertrouwen van de bezetter en kan enkele nieuwe afspraken maken. Op het lokale terrein lost dit niet veel op.
Globaal boet het departement tijdens de bezetting aan macht in. Waarschijnlijk heeft de bezetting ervoor gezorgd dat de magistratuur zich meer onafhankelijk gaat opstellen ten opzichte van het ministerie
Verhoeyen, Étienne. Belgie bezet 1940-1944: een synthese. Brussel: BRTN, 1993.
Wouters, Nico. De Führerstaat: overheid en collaboratie in België (1940-1944). Tielt: Lannoo, 2006
Zurné, Jan Julia.Tussen twee vuren. Gerecht en verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tielt: Lannoo, 2017.
