Paramilitaire formatie die als hulptroep het bezettingsleger ondersteunt met bewakingsopdrachten en politionele taken en in 1944 een regulier onderdeel wordt van het Duitse leger.
De Vlaamse Wacht wordt opgericht in mei 1941 door het Verbond van Vlaamse Oudstrijders (VOS). Het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) rekruteert onder zijn leden. De propaganda stelt het voor alsof het om een Vlaamse politiedienst gaat. Er worden officieren gerekruteerd bij de Belgische krijgsgevangenen in Duitsland. De bezetter rekent op hen om de Vlaamse Wacht te onttrekken aan de politieke invloed van VOS en VNV. In 1943 verloren zowel VOS als VNV hun invloed.
In juli 1944 legt de Vlaamse Wacht de eed op Hitler af waardoor de vrijwilligers onder de Duitse krijgswet vallen. Een kwart van de vrijwilligers weigert de eed af te leggen. De Vlaamse Wacht is inmiddels circa 2.500 man sterk, in vier afdelingen gekazerneerd in een aantal Vlaamse steden.
Bij de bevrijding trekt de formatie naar Duitsland waar ze wordt ingelijfd in de Vlaamse Waffen-SS-Divisie Langemarck. Enkele honderden wachters weigeren en treden toe tot de Vlaamse Flakbrigade of worden tewerkgesteld in Duitse fabrieken.
Tijdens de repressie worden de hoofdverantwoordelijken ter dood veroordeeld. De modale vrijwilligers worden wegens militaire collaboratie veroordeeld tot een celstraf en komen doorgaans na enkele jaren vrij.
De Wever, Bruno. Greep Naar de Macht: Vlaams-Nationalisme En Nieuwe Orde: Het VNV, 1933-1945. Tielt - Gent: Lannoo - Perspectief, 1994
De Wever, Bruno. “Militaire Collaboratie in België Tijdens de Tweede Wereldoorlog.” Bijdragen En Mededelingen Betreffende de Geschiedenis Der Nederlanden 118 (2003): 22–40.
