Frans Daels (1882-1974) is arts en professor aan de Universiteit Gent, flamingant, Vlaams-nationalistisch politicus en voorzitter van de IJzerbedevaarten.
Daels groeit op in een welgestelde Franstalige familie in Antwerpen. Hij maakt carrière als gynaecoloog aan de Universiteit Gent. Tijdens de Eerste Wereldoorlog doet hij dienst als arts in het Belgische leger. Hij wordt er Vlaamsgezind en staat in contact met de leiding van de Vlaams-nationalistische Frontbeweging.
Hij is oprichter van Heldenhulde, een organisatie die Vlaamsgezinde gesneuvelden eert met Vlaamse symbolen. Daaruit ontstaan na de oorlog de IJzerbedevaarten en de in 1928-1930 opgerichte IJzertoren in Diksmuide waarvan Daels de initiatiefnemer en voorzitter is. Hij zet zich ook in voor de vernederlandsing van de Universiteit Gent en de wetenschap in het algemeen. In het arrondissement Gent-Eeklo sticht hij in 1925 een Vlaams-nationalistische partij die weinig succes boekt.
In 1940 treedt Daels toe tot de Raad van Leiding van het VNV. Hij bekritiseert de volgens hem al te toegeeflijke politiek ten aanzien van de Groot-Duitse strekking in de collaboratie. In de zomer van 1941 engageert hij zich om een veldhospitaal te leiden bij het Vlaams Legioen, de vrijwilligerseenheid van Vlamingen aan het oostfront. Als blijkt dat het Vlaams Legioen in de Waffen-SS strijdt, trekt Daels zich terug en scherpt hij zijn kritische houding tegenover het VNV aan. In 1942 neemt hij ontslag als lid van de Raad van Leiding en in 1943 als gewoon lid.
Bij de bevrijding duikt hij onder en vlucht hij naar Zwitserland. Hij wordt bij verstek ter dood veroordeeld, een straf die wordt omgezet tot 15 jaar gevangenis als hij in 1959 terugkeert naar België. Mede door bemiddeling van eerste minister Gaston Eyskens moet hij niet in de cel. In 1968 wordt hij erevoorzitter van het IJzerbedevaartcomité.
De Wever, Bruno. “Frans Daels.” In Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, 836–39. Tielt: Lannoo, 1998.
