Alfons Van Wassenhove (1891-ca. 1970) is een Kapelse verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij is de oprichter van het sluikblad Optimisme en als lid van de Nationale Koninklijke Beweging (NKB) actief bij inlichtingen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog vecht Van Wassenhove vier jaar aan het IJzerfront. In 1919 trouwt hij met Rosalia Plompen in Stabroek en start hij als NMBS-spoorwegbediende in het locomotiefdepot Antwerpen-Dam, tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke plaats voor verzet. Zijn anti-Duitse gevoelens uit 1914-1918 motiveren Van Wassenhove om zich te verzetten tegen de Duitse bezetting in 1940-1944, vooral via sluikkranten. Patriottisme speelt inderdaad een belangrijke rol in de sluikpers. Van Wassenhove is als oud-strijder een ware patriot.
Al in de zomer van 1940 richt Van Wassenhove op eigen initiatief het Kapelse sluikblad Optimisme op. Hij doet dit, in zijn eigen woorden, “uit oprechte vaderlandsche plicht” en “om in tegenstrijd met de duitsche leugenpropaganda, de waarheid […] te verkondigen aan de onderdrukte menigte” en “goede verzetselementen te kweeken”. Het eerste nummer verschijnt op 8 augustus 1940 en het laatste, nummer 31, op 1 september 1944. Na 1942 neemt het aantal edities af. Papier wordt namelijk enorm duur vanaf 1943, wat Van Wassenhove ertoe aanzet om 2.500 vellen papier te stelen uit het kantoor van de Duitse luitenant Kunze in het locomotiefdepot Antwerpen-Dam.
Van Wassenhove is verantwoordelijk voor het opstellen, drukken, uitgeven, opslagen en verspreiden van Optimisme. In zijn eigen huis – Oude Baan 14 te Kapellen – vermenigvuldigt hij de oplage met een stencilmachine. Bij het verspreiden schakelt hij de hulp in van onder andere Frans Van der Veurst, Constant Pelemans en Martin Maes, drie collega-machinisten. Zo bereikt Optimisme vanuit Kapellen en Antwerpen-Dam via het treinnetwerk ook Aalst, Antwerpen, Brussel, Dendermonde, Hasselt, Leuven en Merelbeke. Ook doordat Van Wassenhove niet louter voor het spoorwegpersoneel schrijft – in tegenstelling tot sluikbladen van Syndicale Strijdkomiteiten die zich vaak focussen op één beroepsgroep –, spreekt hij een breed publiek aan. Van Wassenhove verwijst vaak naar burgerzin en vaderlandsliefde en haalt inspiratie uit de BBC en La Libre Belgique. In maart 1942 treedt hij in Kapellen toe tot de verzetsgroep NKB. Zijn lidmaatschap staat echter los van Optimisme, dat een onafhankelijk sluikblad blijft.
Van Wassenhove maakt zelfs speciale Duitstalige edities van Optimisme waarin hij de vijand oproept de oorlog te staken. De Duitse bezetter komt Van Wassenhove op het spoor en voert op 29 juli 1943 en 14 augustus 1944 huiszoekingen uit. Van Wassenhove slaagt er echter in om op tijd al het bewijsmateriaal te verbranden en ontsnapt zo twee keer aan een arrestatie.
Vier dagen na het bevrijdingsgevecht aan het antitankkanaal van Kapellen op 4 oktober 1944 herneemt Van Wassenhove zijn werk bij de NMBS na een dienstonderbreking van een maand. In 1948 wordt hij overgeplaatst naar het goederenstation Antwerpen-Noord. Na de oorlog wordt hij erkend als weerstander door de sluikpers, wordt hij lid van de Nationale Unie van de Sluikpers en ontvangt hij het Oorlogskruis 1940.
Roger Balbaert, Kapellen tijdens de Tweede Wereldoorlog, Kapellen: Kulturele Kring Hoghescote, 1995.
Bert Boeckx, Gert De Prins, Bruno De Wever e.a. (red.), Tegendruk. Geheime pers tijdens de Tweede Wereldoorlog, Gent: AMSAB, 2004.
Gert De Prins, Sluikpers. Antwerpen, 1940-1944, onuitgegeven masterscriptie, vakgebied Geschiedenis, Universiteit Gent, 2004.
De volledige collectie van Optimisme is online: https://warpress.cegesoma.be/n...
