Tijdens de bezetting blijft ‘gewone’ criminaliteit bestaan. Sterker nog: het aantal misdrijven neemt sterk toe. Dat is over het algemeen een bekend verschijnsel in oorlogstijd. In 1942 en 1943 registreren de parketten dubbel zoveel misdrijven als in 1939. Veel van die zaken halen overigens nooit de rechtbank: er zijn ook relatief meer seponeringen dan in vredestijd.
Voor een deel gaat het bij die zonder gevolg geklasseerde zaken om verzetsactiviteiten die ook overtredingen van de Belgische wet zijn. Maar de stijging van de criminaliteit is vooral toe te schrijven aan diefstal, heling en oplichting. De (voedsel)schaarste tijdens de bezetting is direct terug te zien in de misdaadcijfers. Het aantal diefstallen van oogst, voedsel, hout en kolen stijgt explosief, net als het aantal feiten van stroperij. Op het platteland zijn vooral tijdens de tweede helft van de bezetting bendes actief die boerderijen overvallen.
Opvallend: het profiel van de misdadigers verandert sterk. Het aandeel van de vrijgezelle of gescheiden mannen daalt en dat van getrouwde mannen, ouderen en vooral vrouwen neemt toe. Ook de jeugdcriminaliteit stijgt. Dit alles heeft te maken met de moeilijke levensomstandigheden. Maar de bezetting heeft ook op andere manieren een uitwerking op het (criminele) gedrag van de bevolking. Als gevolg van krijgsgevangenschap en tewerkstelling zijn veel mannelijke kostwinners afwezig. Door de rantsoenering floreert de zwarte handel. Daarnaast wordt iedereen die een clandestien leven leidt uitgesloten van de normale voedselverdeling en gedwongen zich op niet-legale manieren te redden. In het algemeen hebben de bezetting en het geweld van de bezetter, collaboratiepartijen en verzetsgroepen een ontwrichtende werking op de samenleving.
Dupréel, Jean. “La Criminalité Du Droit Commun En Belgique Durant La Deuxième Guerre Mondiale.” In Les Effets de La Guerre Sur La Criminalité, by Commission internationale pénale et pénitentiaire, 6–16. Berne: Staempfli, 1951.
Vrints, Antoon. “Patronen van Polarisatie. Homicide in België Tijdens de Tweede Wereldoorlog.” Cahiers d’Histoire Du Temps Présent/Bijdragen Tot de Eigentijdse Geschiedenis, no. 15 (2005): 177–204.
.jpg)
