Joden stigmatiseren
De Duitse ordonnantie van 27 mei 1942 verplicht elke Jood ouder dan zes jaar in het openbaar de gele ster te dragen. Een ‘Davidster’ in geel textiel, zo groot als een handpalm, waarop een ‘J’ gedrukt is, moet zichtbaar zijn op de linkerkant van de borst. De ‘J’ staat voor ‘Juif’ in het Frans en ‘Jood’ in het Nederlands. Het doel van deze maatregel is het stigmatiseren van deze gemeenschap en ze voor iedereen zichtbaar te maken.
Collectie : Fonds Landau
Auteursrechten : KD, Fonds Landau
Originele legende : zonder originele legende
Weblegende : Volksche Aanval, spreekbuis van het strijdbaar antisemitisme, publiceert de verordening op het verplicht dragen van de gele ster.. Brussel, 6 juni 1942.
De schok van de ster
Collectie : Reliques
Auteursrechten : KD, reliques
Originele legende : zonder originele legende
Weblegende : Simon Likvermann, 7 jaar, draagt de Davidster. Na zijn deportatie door Transport XXIIB, sterft hij in een van de gaskamers van Birkenau.
Het uitzonderingsstatuut van de Joden choqueert de niet-Joodse bevolking, die tot dan toe zeer onverschillig was ten opzichte van het lot van de Joden. Veel Belgen zijn verontwaardigd over de ster, en tonen zelfs solidariteit. De clandestiene pers neemt er aanstoot aan. Maar de maatregel roept wel enthousiasme op bij de antisemitische pers en bij de sympathisanten van de Nieuwe Orde. De bezetter, die koste wat het kost wil voorkomen dat de Belgen sympathie betuigen voor de Joden, stelt vast dat de bevolking nu medelijden met hen heeft en medeleven uitdrukt, terwijl ze eerder onverschillig was tegenover hun antisemitische politiek.
De zin van de maatregel
De Duitse ordonnantie van 27 mei 1942 is het eindpunt en de culminatie van de Duitse maatregelen die de Joodse bevolking in België viseren. Het laatste puzzelstuk van de val ligt op zijn plaats: de Joden zijn gekend en geïdentificeerd, hun identiteitspapieren zijn gemarkeerd, economisch gezien worden ze uitgesloten, en vanaf dan zijn ze ook sociaal uitgesloten. De nazi’s kunnen nu van start gaan met hun deportatie.
Bibliografie
Steinberg, Maxime en Laurence Schram, De Belgische tentoonstelling in Auschwitz. Het Boek — L’exposition belge à Auschwitz. Le Livre, Edited by Adriaens Ward. Mechelen: JMDV-MJDR, 2007.
Steinberg, Maxime. La question juive - 1940-1942? Bruxelles, Vie Ouvrière, Vol. 1. L’Etoile et Le Fusil, 1983.
Schram, Laurencen “La distribution de l’étoile.” In Les curateurs du ghetto. L’Association des Juifs en Belgique sous l’occupation nazie, by Jean-Philippe Schreiber and Rudi Van Doorslaer, Bruxelles, 2004, 263–76.
