Algemene benaming voor een gedachtenstroming en organisaties tijdens het interbellum die de parlementaire democratie vervangen willen zien door een autoritair politiek systeem met een sterke leider en een zelfverklaarde politieke elite aan het hoofd.
Tegen de massademocratie
De democratisering van kiessysteem oogst al voor de Eerste Wereldoorlog kritiek bij mensen die van oordeel zijn dat de massa alleen maar slecht politiek leiderschap kan voortbrengen. In België stimuleert de invoering van het mannelijk algemeen enkelvoudig stemrecht in 1919 en de daardoor toegenomen macht van de Belgische Werkliedenpartij (BWP) een afwijzing van het democratisch systeem. De kritiek leeft sterk bij conservatieve katholieken en Belgische nationalisten. Een deel van hen komt in de ban van de ideeën van Charles Maurras, Benito Mussolini en andere fascistische ideologen uit de romaanse wereld. Ook het Vlaams-nationalisme herbergt aanhangers van de Nieuwe Orde, naar het model van het Duitse nationaalsocialisme. In de voorspoedige jaren twintig gaat het om een minderheid.
Collectie : Sipho
Auteursrechten : CegeSoma
Originele legende : Kerstfeest gevierd op 21/12/1941 in het Paleis voor Schone Kunsten, Brussel door de Waffen-SS, de Algemeene SS-Vlaanderen, het Vlaamsch Legioen en het Vlaamsch Nationaal Verbond. Algemeen aanblik. [22/12/1941] [Frei gegeben durch zensur]
Regimecrisis in de jaren dertig
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : Zonder originele legende
De crisis van de kapitalistische wereldeconomie geeft vanaf 1929 wind in de zeilen van het Nieuwe Orde-gedachtengoed. Léon Degrelle is er met zijn rechts-populistische Rex een exponent van. In Vlaanderen positioneren het Verbond van Dietse Nationaalsolidaristen (Verdinaso) en het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) zich als uitgesproken aanhangers van de Nieuwe Orde. Zij willen het parlement vervangen door corporaties bestaande uit afgevaardigden van de beroepssectoren. Ook in de Katholieke Kerk en Partij, de Belgische Werkliedenpartij en in werkgeverskringen zijn er critici van de parlementaire democratie. Ze streven een autoritair en corporatistisch systeem na onder de leiding van koning Leopold III die zelf ook sceptisch staat tegenover de democratische besluitvorming..
De nationaalsocialistische orde tijdens de bezetting
Hoewel het militaire bezettingsbestuur geen politieke opdracht heeft, begint het toch met de omvorming van de maatschappij in nationaalsocialistische zin. Dit impliceert de afschaffing van alle democratische overlegorganen, de invoering van het autoritaire leidersprincipe en de zogeheten ‘gelijkschakeling’ van de maatschappij, wat in feite het monopolie van het nationaalsocialisme impliceert. In de economie worden bedrijfscorporaties opgericht. De bezetter bevoordeelt aanvankelijk Vlaams- en Germaansgezinde voorstanders van een nieuwe orde als gevolg van de door Hitler bevolen Flamenpolitik. Belgisch-nationalistische voorstanders van een nieuwe orde vindt men terug zowel in het collaborerende Rex als in het verzet tegen de bezetter.
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : Logo REX
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : VIIIe Landdag van het Verdinaso (10.09.1939)
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : Zonder originele legende
Auteursrechten : Rechten voorbehouden
Originele legende : "Pourquoi je suis Rexiste JE SUIS Rexiste: Parce que je ne veux être ni Français, ni Hollandais, ni Anglais, ni Allemand. Un Belge qui veut pour son pays, l'indépendance nationale et la liberté perdue depuis 1918. Un Belge qui ne veut plus être sous la coupe de la néfaste démocratie capitaliste qui mena son pays à la ruine et à la honte. Un Belge qui veut que son pays puisse en toute conscience et en toute liberté établir la rénovation nationale en coopérant de plein gré avec les grandes nations qui nous entourent et qui ont eu le courage de l'entreprendre chez elles, et nous faire participer à la grande rénovation Européenne dans une Europe unifiée et pacifiée. Un Belge qui veut que quelque soit l'issue de la guerre que son pays puisse en toute liberté instaurer enfin l'Ordre Nouveau qui lui convient et lui rendre avec la paix, la prospérité et son honneur perdu. Un Belge qui veut que nous gagnions la guerre spirituellement et moralement après hélas l'avoir perdue militairement de par la faute du ci-devant régime néfaste de la démocratie. Un Belge qui veut que son pays ne soit pas un peuple isolé au milieu des nations rénovées. JE SUIS REXISTE : PARCE QUE le Rexisme est un élément de cette rénovation nationale ; mouvement qui, à l'encontre de beaucoup d'autres qui veulent également l'Ordre Nouveau n'a jamais coopéré à l'œuvre néfaste du régime ancien TRIPAR-TITE DÉMOCRATIQUE FRANC-MAÇON. PARCE QUE si on avait écouté le Rexiste et suivi ses avertissements et sa clairvoyance le pays aurait échappé aux horreurs de la guerre et à la catastrophe. PARCE QUE le programme du Rexisme contient tout ce qu'un Belge digne de ce nom a le droit et le devoir de vouloir pour sa Patrie : L'INDÉPENDANCE, LA LIBERTÉ, L'ORDRE, LA PROSPÉRITÉ ET L'HONNEUR, LE ROI, La famile, la réligion, le respect du TRAVAIL, LA JUSTICE SOCIALE ET DISTRIBUTIVE. Adhérez à REX MONS 4, Grand'Place"
Bibliografie
De Wever, Bruno. “Catholicism and Fascism in Belgium.” In Clerical Fascism in Interwar Europe, edited by Matthew Feldman, Marius Turda, and Tudor Georgescu, 131–39. London: Routledge, 2008.
De Wilde, Maurice. België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 3: De Nieuwe Orde. Kapellen: Pelckmans, 1982.
Luyten, Dirk. “Ordre Nouveau.” In Dictionnaire de La Seconde Guerre Mondiale En Belgique., edited by Paul Aron and José Gotovitch, 306–10. Bruxelles: André Versaille, 2008.
