De zomer van 1942, de zomer van de razzia’s
Wanneer de oproep voor een zogezegde ‘tewerkstelling’ mislukt, gaat de Sipo-SD over tot massa-acties, dikwijls ’s nachts, waarbij honderden Joden gearresteerd worden. Een hele buurt wordt afgesloten, de Joden worden in elke straat, elk huis, elke verdieping opgespoord. Antwerpen wordt in het bijzonder geviseerd: drie grote razzia’s (15-16 augustus, 28-29 augustus en 11-12 september 1942) worden uitgevoerd door nazi’s bijgestaan door Vlaamse pronazi sympathisanten. De Antwerpse politie neemt aan drie razzia’s deel. In Brussel kan de Sipo-SD enkel rekenen op de Duitse politie. Daarom kan ze maar één enkele razzia organiseren, in de nacht van 3 op 4 september 1942. In Noord-Frankrijk levert de Franse politie meer dan 500 Joden uit aan de kazerne Dossin. Antwerpen wordt ook nog geviseerd van 22 tot 25 september: de Joden worden door Félix Lauterborn in de val gelokt, geassisteerd door een tiental Vlaamse SS’ers.
Auteursrechten : KD, design: Cathy César
Originele legende : zonder originele legende
Weblegende : De perimeter van de eerste razzia, 15-16 augustus 1942, Antwerpen.
Een onverwacht gevolg
Auteursrechten : KD, design: Cathy César
Originele legende : zonder originele legende
Weblegende : Perimeter van de enige grote razzia in Brussel, 3-4 september 1942.
Deze massieve arrestaties laten de teller van de deportatie naar Auschwitz-Birkenau oplopen tot meer dan 4.300 Joden. De arrestatie van kinderen, ouderlingen en zieken doen het ergste vermoeden: het gaat niet om tewerkstelling. Het geweld van de razzia’s en het klimaat van onzekerheid drijven velen ertoe om onder te duiken.
De balans
Gedeporteerde gearresteerden, datum en plaats van de razzia
Collectie : Fonds Averbuch
Auteursrechten : KD, Fonds Averbuch
Originele legende : zonder legende
Weblegende : Postkaart van Boris Averbuch aan Odette Damoiseau, gestempeld op 29 augustus 1942. Gearresteerd tijdens de 2e grote razzia van Antwerpen, in de nacht van 28 op 29 augustus 1942, gedeporteerd met Transport VII. Boris Averbuch heeft zijn deportatie niet overleefd.
Collectie : Fonds Averbuch
Auteursrechten : KD, Fonds Averbuch
Originele legende : zonder originele legende
Weblegende : Postkaart van Boris Averbuch aan Odette Damoiseau, gestempeld op 29 augustus 1942. Gearresteerd tijdens de 2e grote razzia van Antwerpen, in de nacht van 28 op 29 augustus 1942, gedeporteerd met Transport VII. Boris Averbuch heeft zijn deportatie niet overleefd.
Bibliografie
Saerens, Lieven. Vreemdelingen in een wereldstad: een geschiedenis van Antwerpen en zijn joodse bevolking (1880-1944). Tielt: Lannoo, 2000.
Steinberg, Maxime.Les cent jours de la déportation — 1940-1942. Vol. 2- L'étoile et le Fusil. Bruxelles: Éd. Vie ouvrière, 1983, pp. 111-129.
Van Goethem,Herman. In de spiegel van politieverslagen. De Antwerpse Jodenrazzia van 15-16 augustus 1942, in : Handelingen van de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, nr. 175, 2009, p. 509-540.
