De toekenning van de Duitse nationaliteit aan de inwoners van Eupen-Malmedy-Moresnet in september 1941 heeft als rechtstreeks gevolg dat de jonge mannen worden ingelijfd bij de Wehrmacht. Tussen mei 1940 en september 1941 hadden enkele honderden zich al vrijwillig bij het Duitse leger gemeld.
In totaal zullen 8.700 soldaten uit de regio in dienst van het Reich slag leveren. Onder hen een aanzienlijk aantal dat eerder al dienst had gedaan in het Belgisch leger tijdens de Achttiendaagse veldtocht. Tussen 3.200 en 3.400 soldaten zullen nooit naar huis terugkeren. De meesten sneuvelen aan het oostfront en werden daar om louter militaire redenen heen gestuurd en niet, zoals het in de naoorlogse periode de ronde deed, omdat er vraagtekens werden geplaatst bij hun loyauteit.
De term ‘gedwongen indiensttreding’ wordt door de Belgische autoriteiten voor het eerst gebruikt in 1945. Het onderkent het element van dwang dat gepaard ging met de indiensttreding en maakt het mogelijk om de betrokkenen te onderscheiden van de de Waalse en Vlaamse vrijwilligers in de Wehrmacht en de Waffen-SS.
De oudstrijdersverenigingen namen de term nadien over om er een aangepast wettelijk statuut mee af te dwingen en een schadeloosstelling van Duitsland. De omschrijving ‘gedwongen indiensttreding’ voedt ook het gevoel van zelfmedelijden onder de lokale bevolking.
Vanaf 1963 wordt België door Duitsland schadeloosgesteld, maar het zal tot 1974 duren alvorens het Belgisch Parlement een statuut voor de soldaten en dienstweigeraars van de Wehrmacht stemt, met uitzondering van de vrijwilligers. De financiële schadevergoedingen komen er uiteindelijk vanaf 1989.
Brüll, Christoph. “Les « enrôlés de force » dans la Wehrmacht – un symbole du passé mouvementé des belges germanophones au xxe siècle.” Guerres mondiales et conflits contemporains 1, no. 241 (2011): 63–74.
Dewald, Nicolas. “L’indemnisation Des Enrôlés de Force Dans l’armée Allemande.” MA Thesis, Université de Liège, 2005.
Quadflieg, Peter M. Zwangssoldaten “Und ”Ons Jongen" : Eupen-Malmedy Und Luxemburg Als Rekrutierungsgebiet Der Deutschen Wehrmacht Im Zweiten Weltkrieg. Aix-la-Chapelle: Shaker, 2008.
