Wie in oorlogstijd de vijand helpt of schade toebrengt aan het Duitse leger of zijn geallieerden, riskeert volgens het Duitse strafrecht de doodstraf of levenslange dwangarbeid. Het misdrijf “hulp aan de vijand” wordt door de bezetter dikwijls gebruikt om het verzet hardhandig te onderdrukken.
Het artikel van het strafwetboek viseert in eerste instantie het leveren van voedsel of van wapens aan de vijand, legerdienst in een vreemd leger en hulp aan krijgsgevangenen. Op deze manier treft de bezetter diegenen die de geallieerde soldaten te hulp schieten. Het kan gaan om geallieerde soldaten die in België ondergedoken zijn na de overgave in mei-juni 1940, die gevlucht zijn uit de kampen van de krijgsgevangenen, of om overlevenden van neergehaalde vliegtuigen. De hulp omvat het opstarten van vluchtroutes zodat deze soldaten het gevecht kunnen voortzetten in Groot-Brittannië.
Zo komt het netwerk Komeet ongeveer 800 personen ter hulp, vooral geallieerde piloten. Meer dan 350 van hen worden op weg gezet naar Engeland. Maar ongeveer 800 van de om en bij 3.000 leden van het netwerk worden aangehouden. Ongeveer een vierde hiervan wordt geëxecuteerd, of sterft in de concentratiekampen van de nazi’s.
De misdaad “hulp aan de vijand” is stilaan meer en meer van toepassing op diverse vormen van verzet, gaande van het verschaffen van logies aan een geallieerde piloot tot sabotage. Ook het verspreiden van de clandestiene pers valt hieronder. Voor de rechter volstaat het aan te tonen dat de verdachten door hun daden een militair voordeel verschaften aan de vijand of schade toebrachten aan de Duitse belangen. Alleen al dit criterium kan tot een veroordeling tot de doodstraf of tot opsluiting leiden.
Op deze manier zijn er duizenden verzetsstrijders zonder enige vorm van proces naar naziconcentratiekampen gestuurd, alleen omdat ze verdacht werden hulp aan de vijand te leveren.
D’Udekem d’Acoz, Marie-Pierre. Andrée de Jongh : Une Vie de Résistante. Bruxelles: Racine, 2016.
