Voor de nazi’s is spionage -het clandestien verzamelen van informatie op bevel van de vijand- een bedreiging voor de militaire veiligheid en voor de openbare orde in het bezette gebied. Omdat men het als verraad beschouwt, staat er de doodstraf op. Toch zijn er heel wat Belgen die spioneren.
Van bij het begin van de bezetting, spreken de krijgshoven bij spionagezaken regelmatig de doodstraf uit. Maar tot eind 1941 zet generaal von Falkenhausen deze straffen regelmatig om in langdurige dwangarbeid. Door de verdere uitbreiding van het inlichtingennetwerk zien de Duitsers zich verplicht om geen toegevingen meer te doen: vanaf 1942 wordt in het kader van de Nacht und Nebel procedure, de doodstraf zowel in België als in Duitsland uitgevoerd.
Deze meedogenloze Duitse repressie voorkomt niet dat zo’n 20.000 Belgen deelnemen aan het verzamelen en het overbrengen van informatie voor de geallieerden. Deze burgers komen uit de meest diverse sociale milieus.
Deze activiteit begint in de zomer van 1940, en wint aan efficiëntie vanaf 1942 dankzij de regelmatige dropping van agenten die in rechtstreeks contact staan met de Belgische en Britse diensten in Londen. Alhoewel ze vanaf de lente 1942 zwaar te lijden hebben onder de Duitse repressie, kunnen ze toch blijven voortbestaan dankzij het engagement van nieuwe rekruten. In totaal worden ongeveer 5.000 agenten opgesloten, waarvan er 1.570 de dood vinden.
Debruyne, Emmanuel. La Guerre Secrète Des Espions Belges : 1940-1944. Bruxelles: Racine, 2008.
Roden, Dimitri. “"In Naam van Het Duitse Volk!” Het Duitse Krijgsgerecht En de Openbare Orde in Bezet België (1940-1944).” Ph.D. Thesis, Universiteit Gent, 2015.
