De meeste verdachten die in bezet België en Noord-Frankrijk voor een Duitse krijgsraad verschijnen, staan terecht op basis van elementen die de Duitse politie tegen hen heeft verzameld. Bij anderen is de strafvervolging dan weer het resultaat van een gerechtelijk onderzoek, een klacht of aangifte bij een militaire bevelhebber.
Stelt een Duitse militair een strafbare handeling vast van een burger of collega-militair, dan dient hij zijn overste hiervan onmiddellijk op de hoogte te brengen. Deze voert een eerste onderzoek en maakt zijn vaststellingen over aan de militaire bevelhebber. Van zodra deze laatste kennis heeft genomen van de zaak, belast hij op grond van zijn functie als Gerichtsherr een Untersuchungsführer met het verdere onderzoek. Deze magistraat kan huiszoekingen verrichten, bewijsstukken in beslag nemen en getuigen verhoren. Ook mag hij verdachten onder arrest plaatsen zonder dat hun vrijheidsberoving een aanhoudingsmandaat behoeft of gebonden is aan een wettelijke termijn. Tot slot kan hij tot een lijkschouwing bevelen of de verdachten laten onderwerpen aan een medisch onderzoek.
Als Gerichtsherr beslist de militaire bevelhebber op basis van de onderzoeksresultaten over het verdere verloop van een zaak. Zijn er onvoldoende aanwijzingen van schuld, dan kan hij de verdachte buiten vervolging stellen of de zaak seponeren. Dit gebeurt onder meer wanneer de daders voortvluchtig zijn of hun identiteit niet gekend is. Af en toe brengt de militaire bevelhebber ook de duur van het voorarrest in rekening om van gerechtelijke vervolging af te zien. Heeft het onderzoek feiten aan het licht gebracht die de bezetter niet zelf wil vervolgen, dan kan hij de zaak ook aan de Belgische of Franse justitie overmaken.
Roden, Dimitri. “"In Naam van Het Duitse Volk!” Het Duitse Krijgsgerecht En de Openbare Orde in Bezet België (1940-1944).” Ph.D. Thesis, Universiteit Gent, 2015.
Roden, Dimitri. “Van Aanhouding Tot Strafuitvoering. De Werking van Het Duitse Gerechtelijke Apparaat in Bezet België En Noord‑Frankrijk (1940-1944).” Cahiers d’Histoire Du Temps Présent/Bijdragen Tot de Eigentijdse Geschiedenis 22 (2010): 113–60.
