Het beeld van de almachtige en alomtegenwoordige Gestapo heeft weinig gemeen met hoe het Duitse politieapparaat in werkelijkheid functioneerde tijdens de bezetting.
In het straatbeeld is vooral de Feldgendarmerie aanwezig, de militaire politie, die in uniform optreedt. Zij zorgt voor de ordehandhaving en houdt de bevolking in de gaten, met het oog op bijvoorbeeld het bestrijden van de zwarte markt. Ze was reeds tussen 1914 en 1918 actief, net als de Geheime Feldpolizei (GFP), die iets minder bekend is en vaak verward wordt met de Gestapo. De GFP is de geheime politie van het leger, die ondergrondse bedreigingen voor de Wehrmacht tijdig moet zien op te sporen en op te rollen. De GFP richten zich dus vooral op spionage- en sabotagenetwerken, maar ook op vluchtroutes die door het verzet worden opgezet en werken daartoe samen met de Abwehr, de militaire inlichtingendienst.
De politieke politie van het Reich is de Sicherheitspolizei-Sicherheitsdienst (Sipo-SD), beter bekend onder de naam van één van haar geledingen, de Gestapo. Eén van haar belangrijkste taken is de strijd tegen verzetsorganisaties en groeperingen waar het nazisme het in het bijzonder op gemunt heeft (zoals de communisten). De Sipo-SD houdt ook toezicht op de vervolging van de Joden. Als aanvankelijk relatief kleine, maar bijzonder autonome eenheid, beschikt het vanaf 1940 over een eigen interneringskamp (Breendonk). Haar verhouding tot de andere politiediensten schippert tussen samenwerking en onderlinge concurrentie, maar gaandeweg wordt ze versterkt en wint ze aan invloed rond het einde van de bezetting.
Het aantal manschappen waarover de Duitse politiediensten beschikken, is eerder beperkt, maar haar doeltreffendheid steunt in belangrijke mate op verklikkingen en de rekrutering van autochtone agenten, zowel als op een eerder beperkte samenwerking met de Belgische politiediensten.
Majerus, Benoît. “La Sipo-SD En Belgique. Une Police Faible ?” Vingtième Siècle. Revue d’histoire, no. 119 (2013): 43–54.
Van Eetvelde, Robby. “De Sicherheitspolizei Und Sicherheitsdienst (Sipo-SD) Aussendienststelle Antwerpen: Het Politionele Repertoire van Een Lokale Duitse Politiedienst in Bezet België.” Cahiers d’Histoire Du Temps Présent/Bijdragen Tot de Eigentijdse Geschiedenis, no. 19 (2008): 135–79.
Van Eetvelde, Robby. “La ‘Gestapo’ En Belgique Occupée. Une Comparaison Entre Les Services de La Sipo-SD à Anvers et à Liège.” In Gestapo & Polices Allemandes : France, Europe de l’Ouest, 1939-1945, edited by Patrice Arnaud and Fabien Théofilakis. Paris: CNRS Editions, 2017.
