Dewé is mijningenieur en een sleutelfiguur uit het verzet van zowel de Eerste als Tweede Wereldoorlog. Zijn naam is onlosmakelijk verbonden met het net Clarence, dat hij in 1940 gesticht heeft. Walthère Dewé (1880-1944) had reeds een zekere bekendheid verworven als leider van het net La Dame Blanche (1916-1918), dat door de Britse Intelligence Service als één van de beste netten van het continent werd beschouwd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Secret Intelligence Service zich in september 1939, bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog opnieuw tot hem wendt om een netwerk op te bouwen dat kan beschouwd worden als een stay behind-net. Het betreft een “Corps d’Observation belge”, belast met het doorsijpelen van informatie rond de Duitse oorlogsvorderingen. Dewé wordt gerekruteerd onder de naam Cleveland en met het service number 99340.
Het contact met de Britten werd verbroken in mei 1940, maar kon begin 1941 hervat worden dankzij enkele rapporten die Dewé de Engelsen via Spanje bezorgde. Het netwerk Clarence neemt gedeeltelijk de werking over van La Dame Blanche. Dewé is er de leider van, de dagelijkse leiding is in handen van een andere RTT-ambtenaar, Hector Demarque. Zoals in 14-18 wordt Clarence voor de Britten één van de meest waardevolle netten. Het telt 1547 agenten en helpers. Tussen begin 1941 en augustus 1944 stuurt het net 163 wekelijkse rapporten en niet minder dan 872 telegrammen naar Engeland. Clarence kan beschikken over negen radio-operateurs, waarvan er twee niet echt gefunctioneerd hebben. Clarence is echter niet alleen voor de Britten belangrijk. Het net is sinds 1941 ook opgenomen in de structuren van de (Belgische) Staatsveiligheid, en wordt zo een bevoorrechte gesprekspartner van de regering in ballingschap, met name voor het uitwisselen van telegrammen in verband met het Comité Gilles.
Dewé was een autoritaire en diepgelovige man. Hij eiste van zijn agenten dat ze een eed zouden afleggen die zeer sterk katholiek was - iets wat niet iedereen voor lief nam. Er ontstonden spanningen bij een groep agenten die leidden tot een afscheuring in 1943. Na hun vertrek uit Clarence namen de meeste opgestapte agenten dienst bij de netten Mill en Tegal.
Sinds 1940 leeft Dewé in de clandestiniteit. Hij wordt op 14 januari 1944 vermoord omdat hij Thérèse de Radiguès probeerde te waarschuwen voor een naderende arrestatie. Hij onderneemt een vluchtpoging maar wordt ingehaald door een Duitse officier die hem doodschiet ter hoogte van huisnummer 2 in de Brouwerijstraat te Elsene. De Duitse politiemannen hebben nooit geweten dat ‘M. Muraille’ de leider was van één van de grootste Belgische netten. Enkele maanden tevoren had Dewé zijn vrouw verloren, en kort voor zijn dood worden twee van zijn dochters en een zoon gearresteerd. Eén van de dochters, Madeleine, zal het vaderland nooit meer terugzien.
Bernard, Henri. Un géant de la Résistance, Walthère Dewé. Brussel: La Renaissance du Livre, 1971.
Strubbe, Fernand. Geheime Oorlog 40-45. Tielt: Lannoo, 1992.
Verhoeyen, Etienne. La Drôle de Guerre des stay behind en Belgique (1939-1940). In Cahiers Inlichtingenstudies, nr. 8, 2017, p. 95-108.
Coekelbergs, Roger, Marc Cools, Robin Libert, Veerle Pashley, Jaak Raes, David Stans en Renaat Vandecastele, eds. Gedenkboek Inlichtings- en Actie Agenten, Livre-Mémorial Agents de Renseignement et d’Action, Gedenkbuch Nachrichten und Aktions Agenten, Memorial Volume Intelligence and Action Agents. Antwerpen: Maklu, 2015.
Kesteloot, Chantal. "Walthère Dewé ou Léon Degrelle ? Où est la mémoire de la Seconde Guerre mondiale?" Belgium WWII.
https://www.belgiumwwii.be/nl/...
