LOEB-3 kopie
Instelling : Gekleurd Verleden
Collectie : Familiearchief Bloch
Oorspronkelijke legende : Zonder originele legende
Oorlogsportretten

Bloch Max

Thema

Ontdek het oorlogsverhaal van de familie die de befaamde bakkerij Bloch in de Gentse Veldstraat uitbaatte.

Auteur : Cachet Tamar (Instelling : CegeSoma)

Richting Mechelen...

Humiliation des Juifs
Instelling : Kazerne Dossin
Collectie : Fonds Schmidt
Auteursrecht : Fonds Schmidt
Oorspronkelijke legende : zonder originele legende
Webcaptie : Vernedering van religieuze Joden opgepakt in Brussel, Mechelen, tussen 4 en 8 september 1942.

Max Bloch - Richting Mechelen

Instelling : Historische Huizen Gent
Collectie : Tentoonstelling: "Gekleurd Verleden. Familie in oorlog"
Auteursrecht : Historische Huizen Gent
Webcaptie : “Ik kan alleen maar concluderen dat ik als bij mirakel ben ontsnapt. Als ik zie hoeveel goeie mensen er gestorven zijn, onschuldige jonge mensen… In de nacht van drie op vier september om halfvijf ’s morgens werd er in Brussel een razzia gehouden. En we zijn toen met verschillende honderden opgepakt en naar de Gestapo gevoerd. In de namiddag ging het dan richting Mechelen. Die uit Antwerpen arriveerden op hetzelfde moment en die zaten zo dicht op een gepakt in die vrachtwagen dat er een paar waren gestikt. Ze behandelden ons echt als beesten.”

De Joodse Brusselaar Max Bloch heeft geluk. Na enkele dagen in de Kazerne Dossin in september 1943 wordt hij met een paar anderen overgebracht naar het klooster van de paters van Scheut. Daar heerst een minder streng regime en worden ze niet door de Gestapo bewaakt. In februari 1944 wordt Max Bloch als gevolg van onduidelijke bijzondere maatregelen vrijgelaten. Andere leden van zijn familie hebben minder geluk…

LOEB-5 kopie
Instelling : Historische Huizen Gent
Collectie : Tentoonstelling "Gekleurd Verleden. Familie in oorlog"
Auteursrecht : Familiearchief Bloch
Oorspronkelijke legende : Zonder originele legende
Webcaptie : Max Bloch

Patisserie Alsacienne in de Gentse Veldstraat

LOEB-3 kopie
Instelling : Gekleurd Verleden
Collectie : Familiearchief Bloch
Oorspronkelijke legende : Zonder originele legende

Voor de oorlog uitbreekt, baat Max’ zoon Rodolphe de patisserie ‘Alsacienne’ van zijn schoonmoeder Sophie uit in de Gentse Veldstraat. De zaken lopen goed bij bakkerij Bloch. Toch beslist Rodolphe bij de inval van de Duitsers in mei 1940 om met zijn vrouw Alice en kinderen Jacques en Nicole om via Engeland naar Amerika te vluchten. Sophie en Margot, de moeder en zus van Alice, zouden mee gaan. Maar Sophie bedenkt zich vlak voor het vertrek. Ze heeft de Duitse bezetting tijdens de Eerste Wereldoorlog meegemaakt en dat was meegevallen. Margot is intussen al naar Frankrijk gevlucht maar kan Rodolphe niet op tijd vervoegen. Een bombardement op het station van Kortrijk verhindert haar doorreis. In september 1940 keert ze noodgedwongen terug naar Gent. Samen met Sophie baat ze de patisserie gewoon verder uit, oorlog of niet.

Max Bloch is aanvankelijk niet opgezet met het vertrek van zijn zoon. Volgens hem zijn de Duitsers vriendelijk en moet Rodolphe in de patisserie blijven. De zaken lopen er immers zo goed dat Max geregeld moet komen meehelpen in de winkel. Dat Max aandringt op de onmiddellijke terugkeer van zijn zoon illustreert de bedrieglijke normaliteit die er gedurende het begin van de bezetting voor Joden bestond.

Maatregelen tegen Joden

Algauw beginnen de Duitse maatregelen tegen Joden zich echter ook in België op te stapelen. In 1940 moeten Joden zich al in een speciaal Jodenregister laten inschrijven. In de lente van 1941 moeten ze een ster gaan dragen en al hun ondernemingen, roerend en onroerend bezittingen goed aangeven. Ook van hun bestaansmiddelen worden ze stilaan beroofd. 

268399
Instelling : CegeSoma
Auteursrecht : Rechten voorbehouden
Oorspronkelijke legende : Zonder originele legende
LOEB-2 kopie
Instelling : Historische Huizen Gent
Collectie : Tentoonstelling "Gekleurd Verleden. Familie in oorlog"
Auteursrecht : Familiearchief Bloch
Oorspronkelijke legende : Zonder originele legende
Webcaptie : Margot Bloch

In augustus 1942 krijgen Margot en haar man een Arbeitseinsatzbefehl. Volgens de instructie moeten ze zich in de Kazerne Dossin in Mechelen aanmelden met werkkledij en etenswaren om in Duitsland te gaan werken. Ze gaan in op de oproep, want Margot wil bewijzen dat Joden, in tegenstelling tot wat men vertelt, wél kunnen werken. Max hoort nooit meer van ze. In werkelijkheid zijn ze met het derde konvooi weggevoerd naar Auschwitz en overleven het kamp niet.

Het leven in de patisserie wordt ondraaglijk

WOII-9504
Instelling : Gekleurd Verleden
Auteursrecht : Voorbehouden rechten
Oorspronkelijke legende : Zonder originele legende

Diezelfde zomer van 1942 plaatst de Duitse bezetter de patisserie onder sekwester. Een Duitser wordt als voorlopige bewindvoerder aangesteld en verbant Sophie naar de tweede verdieping van haar eigen pand. Het leven in de patisserie wordt voor haar ondraaglijk. Langzaam maar zeker geraakt ze volledig geïsoleerd. Sophie begint te beseffen wat haar boven het hoofd hangt en brengt haar bezittingen in veiligheid bij bevriende families.

Enkele maanden later zetten de Duitsers de zaak te koop. Veel van de geïnteresseerden haken af wanneer ze van Sophie horen hoe de vork in de steel zit. Een zekere Paul Verhelst uit Kortrijk, die de Duitsers niet ongenegen is, heeft minder problemen met de situatie en neemt de zaak over.

Deportatie

In januari 1943 wil Sophie haar familie in Brussel bezoeken. Wanneer ze aankomt in de hoofdstad wordt ze meteen door de Feldgendarmerie gearresteerd. Ook zij wordt vanuit Mechelen naar Auschwitz gedeporteerd en keert nooit meer terug. Nog diezelfde dag wandelt Verhelst, de nieuwe uitbater van de zaak, met Sophie’s hondje door de Veldstraat.

LOEB-16 kopie
Instelling : Historische Huizen Gent
Collectie : Tentoonstelling: "Gekleurd Verleden. Familie in oorlog"
Auteursrecht : Familiearchief Bloch
Oorspronkelijke legende : Zonder originele legende
Webcaptie : Sophie Loeb met haar kleinkinderen Jacques en Nicole.
27-bis-dossinkazerne.jpg
Instelling : Historische Huizen gent
Collectie : Tentoonstelling: "Gekleurd Verleden. Familie in oorlog"
Auteursrecht : Historische Huizen Gent
Oorspronkelijke legende : Zonder originele legende

Tussen 1942 en 1944 deporteren 28 konvooien meer dan 25.000 Joden uit België naar Auschwitz. Slechts vijf procent overleeft. Max Bloch ontsnapt miraculeus aan zijn deportatie. Wanneer hij in februari 1944 wordt vrijgelaten als gevolg van onduidelijke speciale maatregelen en thuiskomt, blijken het linnengoed en zilverwerk verdwenen. Maar wederom heeft hij geluk: anderen treffen hun huis volledig leeggeroofd aan.

Rodolphe keert na de oorlog met zijn gezin vanuit New York terug naar Gent om bakkerij Bloch verder uit te baten. In 1958 neemt zijn zoon Jacques de fakkel over. Hij sluit in 2008, na meer dan honderd jaar, de befaamde bakkerij in de Gentse Veldstraat.

Bibliografie

De Wever, Bruno, Martine Van Asch, and Rudi Van Doorslaer, eds. “Getuigenis Max Bloch.” In Gekleurd Verleden: Familie in Oorlog, 147–56. Tielt: Lannoo, 2010.

Verschooris, Marc. “On Bloque Les Comptes, on Compte Les Bloch.” In Gekleurd Verleden: Familie in Oorlog, edited by Bruno De Wever, Martine Van Asch, and Rudi Van Doorslaer, 156–62. Tielt: Lannoo, 2010.


Meer weten...

bso-97-j-bourgeois.jpg Artikels Jodenvervolging (De) onder de Duitse bezetting Schram Laurence
Razzia Brussel Artikels Grote razzia’s Schram Laurence
169066 Artikels Concentratiekampen Nefors Patrick
Deze pagina citeren
Bloch Max
Auteur : Cachet Tamar (Instelling : CegeSoma)
https://www.belgiumwwii.be/nl/oorlogsportretten/bloch-max.html