Duitse militaire inlichtingen en contraspionagedienst onder leiding van admiraal Wilhelm Canaris.
De dienst bestaat uit drie afdelingen: Gruppe I voor spionage in het buitenland, Gruppe II voor steun aan ‘nationale minderheden’ in aan Duitsland grenzende landen, en Gruppe III (contraspionage) voor de bestrijding van de (potentieel) vijandelijke diensten.
In België is Gruppe I erin geslaagd voor mei 1940 een honderdtal agenten aan te werven die soms belangrijke informatie verstrekten over bijvoorbeeld de Belgische defensie. De meeste van deze agenten deden het voor het geld.
Bij de medewerkers van Gruppe II speelden wel politieke en ideologische motieven. Abwehr II steunde het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) met de bedoeling de weerbaarheid in het Belgisch leger te ondermijnen. Het steunde ook het Heimattreue Front, dat heraansluiting van de Oostkantons bij Duitsland wilde. Uit deze organisatie zijn naar schatting een 150-tal gemobiliseerden naar Duitsland gedeserteerd. Een aantal onder hen hebben in eigen streek dienst gedaan als gids voor de Duitse invasietroepen.
Gruppe III was in België vooral actief tijdens de bezetting met als doel de bestrijding van het verzet. Daartoe werden agenten geïnfiltreerd in verzetsgroepen, wat na enige tijd leidde tot min of meer massale arrestaties. Bijna 300 van deze agenten zijn geïdentificeerd; twintig procent onder hen zijn vrouwen.
Verhoeyen, Etienne. Spionnen aan de achterdeur : de Duitse Abwehr in België 1936-1945. Antwerpen: Maklu, 2011.
