Voor de eerbiediging van de wet, advocaten zijn raadgevers bij de rechtsbedeling, en vormen voor de bevolking de toegangspoort tot het rechtswezen en het recht op verdediging. Advocaten vervullen een maatschappelijke functie die een bijzonder aspect krijgt tijdens de periode van de bezetting.
Over het algemeen onderschrijven de tuchtcolleges van de balie het oordeel van de magistratuur. Daarvoor beroepen ze zich vooral op het respect voor de Conventie van den Haag. Zij nemen zelf ook verschillende initiatieven in verband met maatregelen genomen door de bezetter.
In een hoogst gevoelige context, nemen de verschillende balies van België onder leiding van de stafhouder van de balie van Brussel, die ongeveer de helft van de advocaten vertegenwoordigt, gemeenschappelijke standpunten in. Zij houden zich vooral bezig met vraagstukken verbonden aan de organisatie van het beroep. Ook het recht op verdediging, en in het verlengde daarvan, het respect voor de wetgeving, krijgt hun aandacht.
De balies van België, of toch een deel ervan, tekenen ook meermaals protest aan tegen de bezettende machten.
Dit protest heeft betrekking op de organisatie van het beroep en de bescherming van zijn leden. Ze protesteren tegen de anti-Joodse ordonnanties, wanneer die Joden verbieden om het beroep van advocaat uit te oefenen, tegen de arrestatie en veroordeling van advocaten, tegen de gijzelneming van advocaten, enzovoort). De balies drukken hun solidariteit uit met de magistratuur. Met hun standpunten proberen ze de rechten van de bevolking te vrijwaren (tegen de verplichte tewerkstelling, tegen de doodstraf, tegen het overbrengen van de koningskinderen naar Duitsland, enzovoort).
Coppein, Bart, et Jérôme de Brouwer. Histoire du barreau de Bruxelles : 1811-2011. Bruxelles: Bruylant, 2012.
Brouwer, Jérôme de. « Rassembler les avocats et les barreaux de Belgique (1886-1998) ». In Advocaat/avocat, édité par Bart Coppein, Jean-Pierre Buyle, Jérôme De Brouwer, et Dominique Matthys. Bruxelles: Larcier, 2017.
