Het literaire leven werd door de oorlog niet onderbroken. Boeken en tijdschriften blijven verschijnen, prijzen worden uitgereikt en talloze literaire kritieken verschijnen in dag- en weekbladen. De misdaadroman en de jeugdliteratuur floreren. Dit neemt niet weg dat schrijvers voor een bepaalde keuze en nieuwe verantwoordelijkheden worden geplaatst. De censuur, en de autocensuur die er onvermijdelijk uit voortvloeit, maar ook het sluiten van de grenzen en de alomtegenwoordige nazi-ideologie, zijn hier debet aan.
Meerdere schrijvers besluiten zich te onthouden. Albert Ayguesparse publiceert enkele gedichten. Anderen zoals Franz Hellens proberen hun literaire productie tijdelijk aan te houden (tijdschrift Le Disque vert, juli 1941).
In België bestaat geen literatuur die uitgaat van het verzet. Dit in tegenstelling tot Frankrijk, waar een rijke literaire traditie, het behoud van een vrije zone en de politieke keuzes van de Parti Communiste Français (PCF) heel belangrijke vormen van clandestiene literatuur hebben voortgebracht (Aragon, Vercors). In België heeft de literatuur geen enkele rol gespeeld binnen het ondergrondse verzet tegen de bezetter.
De journalisten en essayisten uit het andere kamp zetten hun werkzaamheden verder in de kolommen van de collaboratiepers of in de schoot van het Nationaal instituut voor de Radio-omroep (NIR). Rond Raymond De Becker, vinden we de ploeg van ‘Le Soir volé’, en rond Robert Poulet, de ploeg van Le Nouveau Journal, waaronder literaire critici zoals Paul Werrie en auteurs die hun werk willen blijven publiceren. Michel de Ghelderode leest verhalen — maar ook deze of gene antisemitische tribune — voor op de radio; Félicien Marceau(pseudoniem van Louis Carette) is werkzaam binnen de informatiediensten van het NIR tussen 1940 et 1941 en vestigt zich vervolgens als uitgever. Een aantal minder bekende jonge schrijvers (bijvoorbeeld Serge Doring, Ruptures, Edition de la Phalange, 1943), schrijven dan weer werken met een collaboratie inslag, die na de oorlog in de vergetelheid zullen raken.
Eigenlijk is de houding van veel auteurs nogal dubbelzinnig, maar toch zelden politiek geïnspireerd. Marie Gevers schrijft stukken in Wallonie, of een artikel in Le Nouveau Journal waarin ze schijnbaar argeloos uit de doeken doet welke Duitse invloeden voor haar van belang zijn geweest. Tussen 1941-1942 tekent Hergé (Georges Remi) van zijn kant de Joodse bankier Blumenstein met zogenaamd ‘Joodse’ gelaatskenmerken (De geheimzinnige ster) in een pro-Duitse krant.
Aron Paul, Dirk De Geest, Pierre Halen, and Antoon Vanden Braembussche. “Leurs Occupations : L’impact de La Seconde Guerre Mondiale Sur La Littérature En Belgique.” Bruxelles: André Versaille, 1997
