Bracops Joseph

Joseph Bracops werd op 30 mei 1900 in Brussel geboren als zoon van een producent van edelmetalen. Op 18-jarige leeftijd was hij eerst actief in de kring rond Jean Jaurès. Later trad hij toe bij “Les Amis de l'Exploité”. Deze groep, die Joseph Jacquemotte opgericht had binnen de Belgische Werkliedenpartij (BWP), verbond zich uiteindelijk aan de Kommunistische Partij van België (KPB). Met zijn onderwijsdiploma op zak begon Joseph Bracops in 1920 aan zijn loopbaan in Anderlecht. Hij werkte daar tot aan zijn arrestatie in 1942. Hij gaf ook les aan de Centrale d'éducation ouvrière van 1932 tot de sluiting ervan begin 1941.

Zijn eerste engagementen dateren uit het interbellum. Hij maakte naam als grote voorstander van het officieel onderwijs en was actief in de vakbond. Hij was voorzitter van de leraarsvakbond en van het vakbondorgaan L'Étincelle. Politiek gezien begon hij zijn carrière bij de KPB, die hij verliet na een reis naar de Sovjet-Unie in 1927. Hij evolueerde toen in de richting van het socialisme en sloot zich aan bij de BWP. Hij bleef resoluut links en zette zich in voor de hulp aan het Republikeinse Spanje.

In Brussel verwierpen een aantal activisten al snel de weg die Henrik De Man had uitgestippeld na de publicatie van het “Manifest”, waarbij de voorzitter van de BWP opriep tot de ontbinding van de partij. Joseph Bracops sloot zich aan bij de kerngroep die zich tegen deze beslissing verzette en maakte deel uit van de redactie van de ondergrondse krant L'Espoir, die vanaf januari 1941 door Brusselse militanten werd uitgegeven. Deze titel volgde op een eerdere krant - Le Clandestin - die in de zomer van 1940 was gelanceerd. Hij schreef ook in de rubriek over internationale politiek van de ondergrondse krant Le Peuple, die vanaf oktober 1941 verscheen.

Het eerste socialistische project voor de naoorlogse periode - het “Avant-projet de Pacte d’Union travailliste” - kreeg veel kritiek van de meest radicale stroming van de ondergrondse militanten. Joseph Bracops was één van hen. Hij stoorde zich er vooral aan dat dit ontwerp, het resultaat van een dialoog met de christendemocratische militanten, een gelijkschakeling van het vrije en het officiële onderwijs betekende. Hij was niet de enige die zich verzette tegen dit project, dat werd verworpen na een clandestien congres in het kleine gehuchtje Burnot-Rivière op 13 en 14 september 1941. In maart 1942 richtte de BWP, nu bekend als de Belgische Socialistische Partij (BSP), een oorlogsbureau op. De leden – onder wie Joseph Bracops - kwamen uit de ondergrondse beweging.

Joseph Bracops werd voor het eerst gearresteerd in maart 1941 en werd vrijgelaten na een waarschuwing. Helaas liep het niet op dezelfde manier af in november 1942. Samen met andere activisten van het Brussels Federaal Comité werd hij opnieuw aangehouden. Nu werd hij, terwijl anderen werden vrijgelaten, opgesloten in Sint-Gillis en in Breendonk, alvorens gedeporteerd te worden naar de kampen van Buchenwald, Majdanek, Auschwitz en Ebensee. Op 6 mei 1945 werd hij bevrijd en twee weken later keerde hij terug naar België. Hij werd hij door de ondergrondse pers erkend als burgerlijke weerstander en als weerstander door de sluikpers (vanaf 1 juli 1940) en ook als politiek gevangene. Hij ontving talrijke Belgische en buitenlandse onderscheidingen. In juni 1958 besliste de gemeente Anderlecht om nog tijdens zijn leven een laan, een nieuwe verkeersader die werd aangelegd in het kader van Expo 58, naar hem te vernoemen.

Zijn echte politieke carrière begon pas echt na de oorlog. Na zijn terugkeer uit krijgsgevangenschap werd Joseph Bracops lid van het BSP-bestuur na het administratief congres in oktober 1945. Het jaar daarop werd hij verkozen tot volksvertegenwoordiger. In het parlement was hij een fervent verdediger van het officieel onderwijs en van de gemeentelijke autonomie. Op lokaal niveau volgde hij Marius Renard, die ziek uit gevangenschap was teruggekeerd, op als burgemeester van Anderlecht, een functie die hij bekleedde tot aan zijn dood op 66-jarige leeftijd. In Anderlecht zijn onder andere een school en een ziekenhuis naar hem vernoemd.