België in oorlog / Personen

Van Hulse Raf

Thema - Collaboratie

Auteurs : Raemdonck Jonathan (Instelling : UAntwerpen) - De Baedts Stef (Instelling : UGent)

Om deze pagina te citeren

Raf Van Hulse (1903-1977) is tussen september 1941 en augustus 1942 standaardleider van de 1e SS-Standaard Vlaanderen. Aan het oostfront maakt hij als SS-oorlogscorrespondent propaganda voor De SS-Man.

Nationalistische spreidstand



Raf Van Hulse groeit op in een Vlaamsgezinde onderwijzersfamilie te Sint-Jan-in-Eremo. In 1933 stapt hij in het huwelijksbootje met Armanda Thiel, eveneens afkomstig uit een flamingantische familie. Hoewel het niet zeker is of Van Hulse in de jaren 1930 lid is van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), evolueert hij in dit decennium samen met zijn echtgenote richting een verregaand Diets-nationalisme. Daarnaast zet hij in deze periode zijn eerste stappen in de literaire wereld. Zo werkt hij in de jaren 1930 mee aan het Groot-Nederlandsgezinde tijdschrift Dietbrand en debuteert hij in 1939 als romanschrijver met zijn plattelandsroman Poldervolk.

Van Hulse is een collaborateur van het eerste uur. Op aandringen van René Lagrou treedt hij in 1940 toe tot de Algemene-SS Vlaanderen (ASSVL), waar hij grote ambities heeft en snel stijgt in rang. Hij richt een eigen afdeling op in het Meetjesland en in september 1941 wordt Van Hulse aangesteld tot standaardleider van de 1e SS-Standaard Vlaanderen. Naast het voeren van propaganda en het opzetten van lokale SS-afdelingen is Van Hulse in augustus 1942 ook betrokken bij de Jodenrazzia’s in Antwerpen. Hij moet echter al snel accepteren dat zijn Dietse opvattingen in tegenspraak zijn met het Groot-Germaanse annexionisme van de SS, waardoor hij zich in een ideologische spreidstand bevindt.

van-hulse-2.png
Instelling : CegeSoma/Rijksarchief
Originele legende : August Borms en Raf Van Hulse

Een propagandist voor de SS

van-hulse-bruxelles.png
Instelling : CegeSoma/Rijksarchief
Originele legende : Vertrek der Vlaamse vrijwilligers naar het Oostfront op 29 augustus 1942. Mr Raf Van Hulse, chef van de SS-Vlaanderen, tijdens zijn redevoering



In september 1942 ruilt Van Hulse de functie van standaardleider in voor het oostfront en sluit hij zich aan bij de Waffen-SS als SS-Kriegsberichter (oorlogsverslaggever). Zijn ervaring als schrijver maakt van hem een geschikte kandidaat voor deze functie. Van Hulse wordt in Berlijn opgeleid tot SS-oorlogsverslaggever en specialiseert zich in de radioverslaggeving. De door hem geproduceerde radioreportages worden tijdens de bezetting via de radio-omroep Zender Brussel verspreid. Daarnaast schrijft Van Hulse ook artikels voor collaborerende periodieken zoals Balming en De SS-Man. Aan het oostfront krijgt hij echter een aantal tegenslagen te verduren. Zo komt veel van zijn geschreven werk niet door de strikte militaire censuur en gaat zijn film- en radioapparatuur regelmatig stuk. Niettemin wordt Van Hulse eind februari 1944 bevorderd tot leider van de Vlaamse SS-Kriegsberichter van de SS-Sturmbrigade Langemarck.

Als SS-Kriegsberichter meet Van Hulse zich de identiteit van een nationaalsocialistische intellectueel aan. Vanuit dat perspectief minacht hij de plaatselijke bevolking aan het oostfront en pleit hij voor een toekomstige Vlaamse boerenkolonie in Oekraïne.

Na zijn terugkomst van het oostfront in april 1944 wordt Van Hulse benoemd tot inspecteur van de Hitlerjeugd Vlaanderen. Een aantal maanden later staan de geallieerden echter op het punt België te bevrijden. Van Hulse en andere vooraanstaande collaborateurs besluiten hierop te vluchten naar Duitsland. Veel gevluchte Vlaamse collaborateurs, onder wie Van Hulse, sluiten zich in Duitsland aan bij de Vlaamse Landsleiding, een pro-Duitse marionettenregering in ballingschap.

Van gevangene naar schrijver van oostfrontromans


Na de capitulatie van nazi-Duitsland duikt Van Hulse onder. In de herfst van 1945 wordt hij echter in het noorden van Duitsland ontmaskerd en gearresteerd. Tijdens zijn gevangenschap toont Van Hulse geen berouw, integendeel: hij is fier dat hij tot het bittere eind trouw is gebleven aan het nationaalsocialisme. In de brieven naar zijn echtgenote kan hij zijn bittere gevoelens tegenover collaborateurs die hun rug naar het nationaalsocialisme hadden toegekeerd, niet wegsteken.

Het Belgisch militair gerecht veroordeelt Van Hulse tot de doodstraf tijdens het tweede proces van De SS-Man in 1946, maar uiteindelijk mag Van Hulse in 1951 de gevangenis verlaten. Hij blijft na de oorlog contacten onderhouden met andere voormalige oorlogscorrespondenten en schrijft geregeld voor het oud-oostfrontersblad Berkenkruis en het tijdschrift Dietsland Europa. Onder het pseudoniem Domien Van Rietveld schrijft hij ook een aantal romans, waarvan de in 1960 gepubliceerde oorlogsroman Bloedgroep O de bekendste is.

Raf Van Hulse
Instelling : CegeSoma/Rijksarchief
Originele legende : Raf Van Hulse, links op de foto, inspecteert een sectie van het Flandern-Korps

Bibliografie

Jonathan RAEMDONCK, “Een mislukt propagandaproject? Vlaamse SS-oorlogscorrespondenten aan het Oostfront (1941-1945)”, onuitgegeven masterproef Universiteit Antwerpen, 2023.

Lieven SAERENS, “Gewone Vlamingen? De jodenjagers van de Vlaamse SS in Antwerpen, 1942” (Deel 1), Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis, N° 15, 2005, 289-313.

Maurice DE WILDE, “De Algemene SS-Vlaanderen”, in: België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5: De kollaboratie, Kapellen, De Nederlandsche Boekhandel, 1985.

Pieter Jan VERSTRAETE, Raf Van Hulse. Een Vlaamse Kriegsberichter aan het Oostfront, Kortrijk, Verstraete, 2011.

Pieter Jan VERSTRAETE, “Van Hulse, Raf”, in: Digitale encyclopedie van de Vlaamse beweging (DEVB), 2023, https://encyclopedievlaamsebeweging.be/nl/van-hulse-raf.

Stef DE BAEDTS, “Genadeloos breken, rusteloos bouwen: Radicalisering van Vlaamse oostfrontsoldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog (1941-1944)”, onuitgegeven masterproef Universiteit Gent, 2023.

Meer weten?

260608 Artikels Vlaams Nationaal Verbond (VNV) De Wever Bruno
23444 Artikels Oostfrontvrijwilligers Wouters Nico
7425 Artikels Vlaamse Landsleiding De Wever Bruno
Om deze pagina te citeren
Van Hulse Raf
Auteurs : Raemdonck Jonathan (Instelling : UAntwerpen) - De Baedts Stef (Instelling : UGent)
/nl/belgie-in-oorlog/personen/van-hulse-raf.html