Jan Brans (1908-1986) is een Vlaams-nationalistisch publicist en politicus, tijdens de oorlog betrokken bij de collaboratie en na de oorlog mede-oprichter van het Vlaams Blok.
Jan Brans studeert rechten in Leuven. Hij wordt in 1934 advocaat,
maar blijft intussen publiceren over de Vlaamse beweging en de
tegenstellingen tussen België en Vlaanderen. In juni 1940 geeft hij de
krant van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) Volk en Staat
opnieuw uit. Brans wordt hoofdredacteur van de elitaire B-editie van het
dagblad. De A-editie had een volkser karakter. Hij bestrijdt deDuits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap (DeVlag) en bundelt in 1942 zijn ideeën
in het boek De Rijksgedachte. Hij kiest voor een zelfstandige
Vlaamse of Groot-Nederlandse staat in een Groot-Germaans rijk, wat niet
naar de zin is van de Duitse bezetter.
In 1943 en 1944 reist hij naar Spanje, waar hij contacten heeft met agenten van de Belgische regering. Hij blijft in Spanje en wordt in 1945 bij verstek ter dood veroordeeld. Pas in 1968 keert hij terug naar België. In 1979 richt hij samen met onder meer Karel Dillen het Vlaams Blok op.
Bibliografie
Brans, Jan. De rijksgedachte. Antwerpen: Volk en Staat, 1942.
Brans, Jan. Het zelfstandigheidsnationalisme in de Vlaamsche Beweging. Uitgaven van de Volksuniversiteit Herman van den Reeck 34. Antwerpen: Volksuniversiteit Herman van den Reeck, 1940.
De Wever, Bruno, and E. Vandewalle. “Brans, Jan.” In Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, 593–94. Tielt: Lannoo, 1998.