De vervolging en bestraffing van personen voor collaboratie is doorgaans tegen Belgen gericht, maar kan ook vreemdelingen treffen. Voor de verdachte buitenlanders speelt het Bestuur der Vreemdelingenpolitie onder het ministerie van Justitie een voortrekkersrol. Het kan vreemdelingen zonder mogelijkheid van beroep het land uitzetten of interneren als het ministerie oordeelt dat hun aanwezigheid schadelijk of gevaarlijk is voor de nationale veiligheid of economie. Wie wordt geïnterneerd, kan zijn zaak wel aankaarten bij een speciale consultatieve commissie. Deze commissie legt een advies voor aan de minister van Justitie, die vervolgens een beslissing neemt.
De administratieve opvolging van het verblijf van een vreemdeling gebeurt aan de hand van individuele dossiers, chronologisch geordend op openingsdatum. Elk dossier heeft een identificatienummer: hoe hoger dit nummer, hoe recenter het dossier. Verschillende personen kunnen niettemin het voorwerp uitmaken van één individueel vreemdelingendossier. De documenten over de gehuwde vrouwen en kinderen jonger dan vijftien jaar zijn te vinden in het dossier van het mannelijke gezinshoofd.
De grens tussen Belg en vreemdeling is niet altijd even scherp te trekken. Sommige na de bevrijding geopende vreemdelingendossiers gaan over personen die bij nader inzien de Belgische nationaliteit bezitten. Op de dossierkaft staat dan de notitie ‘Belge’.
De belangrijkste categorie wordt waarschijnlijk gevormd door de 4165 Belgische burgers die hun nationaliteit verliezen. Meestal is de inhoud van hun vreemdelingendossier beperkt tot een uittreksel van het vonnis van nationaliteitsverval, eventueel aangevuld met uittreksels uit het Centraal Signalementenblad. Voor deze personen impliceert het bestaan van een vreemdelingendossier dus niet noodzakelijk dat zij na hun veroordeling nog in België verblijven: het dossier dient veeleer als een soort administratieve voorzorgsmaatregel.
Het Algemeen Rijksarchief in Brussel bewaart de individuele vreemdelingendossiers geopend van 1839 tot december 1959. Deze reeks bestaat uit meer dan twee miljoen dossiers, waarvan zeker 30.000 nummers gegevens bevatten over personen verdacht, vervolgd of veroordeeld wegens collaboratie.
Het opzoeken van individuele vreemdelingendossiers gebeurt via alfabetisch geordende steekkaarten: eerst op familienaam, vervolgens op voornaam. Bij vaak voorkomende namen biedt de geboortedatum op de steekkaart uitsluitsel. Het dossiernummer van een gehuwde vrouwelijke vreemdeling moet worden gezocht op de naam van de echtgenoot of op de meisjesnaam van de betrokken persoon: de combinatie van de voornaam van de vrouw met de familienaam van de echtgenoot levert niets op. Deze opzoekmethoden worden helder uitgelegd in een instructiefilmpje van Filip Strubbe dat in het Nederlands en in het Frans bekeken kan worden.
Aangezien de sluiting van elk dossier varieert, bepaalt enkel de openingsdatum of de dossiers geraadpleegd mogen worden. Als algemene regel geldt een termijn van honderd jaar na opening. De raadpleging van recentere dossiers vereist een bewijs van overlijden of de schriftelijke toestemming van de betrokken persoon. De Algemeen Rijksarchivaris kan in het kader van historisch, statistisch of wetenschappelijk onderzoek uitzonderlijk inzage verlenen van dossiers die minder dan honderd jaar geleden geopend zijn. Dit gebeurt op basis van een gemotiveerd verzoek en een onderzoeksverklaring die de onderzoeker ertoe verbindt om privacygevoelige gegevens niet openbaar te maken.
