Universitair, atleet en pionier van het verzet
Marcel Demonceau (1914-1944) was licenciaat economische en financiële wetenschappen van de Université libre de Bruxelles maar ook een atleet: met zijn 1 m.98 was hij voor de oorlog interuniversitair kampioen decathlon. Al in de herfst 1940 sloot hij zich aan bij een clandestiene organisatie, het zgn. Comité de surveillance (controlecomité) van de ULB, waarvan hij als reserveofficier mee de militaire structuur vastlegde . Via zijn echtgenote Rita Demonceau-Bonjean, eveneens licenciaat economische wetenschappen en lid van het Comité de surveillance, werd hij vanaf maart 1942 lid van de inlichtingendienst Luc-Marc. Vanaf november 1942 stelde hij kritische verslagen en contra-rapporten op voor de agenten van alle sectoren van dit netwerk.
Originele legende : ULB, s.d.
Een echte vechter
Auteursrechten : Voorbehouden rechten
Originele legende : Marcel en Rita Demonceau, s.d.
Dezelfde maand reeds moest hij onderduiken en ging hij met zijn mannen van het Comité de surveillance tot directe actie over. Van de herfst 1942 tot de lente 1943 volgde de ene sabotage en zegeldiefstal na de andere. Met een ploeg Partisanen bereidde hij zelfs een aanslag op Léon Degrelle voor. Maar het plan lekte uit en op 4 mei 1943 ontsnapte hij ternauwernood aan een arrestatie waarbij hij een Duitse politieman neerschoot en zijn echtgenote aangehouden werd. Ze werd weggevoerd naar Duitsland maar zou de hel der concentratiekampen overleven. Op 30 juni 1943 werd hij met zijn mannen omsingeld in een huis te Elsene maar kon na een lang vuurgevecht met een tiental doden bij de Duitse politiediensten opnieuw ontsnappen. Demonceau, die ook nog meewerkte aan een ontsnappingsnetwerk voor geallieerde militairen en Belgische patriotten, werd uiteindelijk op 10 juli 1943 toch aangehouden in Terhulpen.
Schakel Demonceau uit
Demonceau werd opgesloten te Breendonk maar slaagde er op 24 december 1943 in uit zijn cel te ontsnappen en een bewaker neer te slaan , een unicum in de geschiedenis van het kamp. Maar een patrouille verraste hem. Steeds weer werd hij geslagen en uiteindelijk te Breendonk gefusilleerd op 22 februari 1944.
De herinnering
Een gedenkplaat en een tegel aan het huis van het koppel aan de Camille Lemonnierstraat 45 te Elsene herinneren aan het heroïsme van Marcel Demonceau. Een andere gedenkplaat aan de Van Volsemstraat 40 in dezelfde gemeente herinnert eraan dat Marcel Demonceau en drie van zijn mannen op 30 juni 1943 gedurende drie uur de aanval van 200 Duitse politiemensen en soldaten konden afslaan.
Originele legende : Stolpersteine, Camille Lemonnierstraat 45 te Elsene
Originele legende : Gedenkplaat, Elsene, Jan Van Volsemstraat 40
Bibliografie
Franckson, Marcel et Burniat, Jacques, Chronique de la guerre subversive 1941-1944. Le service Hotton en Thiérache, Bruxelles : FDM Edition, 1996, p. 50, 55, 57, 59-60 et 446-450.
