Het publiceren van cijfers over rechtspraak is een kwestie van macht en legitimiteit. Tijdens de bezetting bleef de Belgische justitie statistieken publiceren over haar activiteiten.
Met de context van de bezetting in het achterhoofd, is bij de analyse van de beschikbare cijfers de nodige voorzichtigheid geboden. Ten eerste vermelden de oorlogsstatistieken hervormingen die mee aan de grondslag liggen van de erosie van de Belgische Staat. Tegelijkertijd beïnvloedt de context van de oorlog de inhoud van de gegevens die gepubliceerd worden (vernielingen tijdens de invasie, annexatie van de Oostkantons, grote agglomeraties...). De statistische gegevens beperken zich bovendien uitsluitend tot de publicatie van de cijfers die betrekking hebben op inbreuken die begaan zijn tegen het nationale recht. Ze maken geen onderscheid tussen de gewone criminaliteit en de politieke criminaliteit, die te maken heeft met daden van verzet. Ten slotte moeten deze cijfers genuanceerd worden. Men moet rekening houden met chronologische en geografische variatie om het repressief beleid dat tijdens de oorlog werd gevoerd te begrijpen (klassering zonder gevolg, buiten vervolging stelling, veroordelingen.
Deze statistieken getuigen vooreerst van een verstrenging van de rechtshandhaving. Het aantal veroordeelden per 100.000 inwoners stijgt van gemiddeld 595 tussen 1930 en 1939, naar 886 in 1942. De stijging is drastisch bij vrouwen en jongeren. Nieuwe daden worden gecriminaliseerd, andere daden worden minder getolereerd.
Tijdens de oorlog zijn er meer en meer problemen die verband houden met bezittingen. De statistieken belichten ook alle handelingen van de instellingen die betrekking hebben op de politiek die door de Duisters gesteund wordt, met name in het domein van de voedselbevoorrading (controledienstenen administratieve rechtsmacht). Ten slotte worden sommige feiten (echtscheiding, abortus, jeugddelinquentie, homicide) geïnterpreteerd als een aanwijzing van de stijgende ‘ontaarding’ of de ‘brutalisering’ van de Belgische maatschappij, vooral tijdens de tweede helft van het conflict.
Rousseaux, Xavier, Jonas Campion, and Guillaume Baclin. “Les Chiffres En Guerre. Occupations, Justices et Statistiques Pénales En Belgique (1914-1950).” Histoire et Mesure 12, no. 1 (2007): 5–44.
François, Aurore. Guerres et Délinquance Juvénile. Un Demi-Siècle de Pratiques Judiciaires et Institutionnelles Envers Des Mineurs En Difficulté (1912-1950). Bruxelles: La Charte, 2011.
Rousseaux, Xavier. “Guerre(s) et Droit(s) : L’impact Des Deux Guerres Mondiales Sur La Justice Pénale Belge.” In De Rechtsgeschiedenis van de Twintigste Eeuw. The Legal History of the Twentieth Century, edited by Georges Martijn, Dirk Heirbaut, and Rik Opsommer. Bruxelles: Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten, 2006.
.jpg)
