Collaboratie in Wallonië

De collaboratie in Wallonië tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt dikwijls omschreven als een vale imitatie van wat er zich in Vlaanderen afspeelde. In feite verschilt de regionale identiteit er behoorlijk. Er bestaat geen enkele etnische of regionale beweging die vergelijkbaar is met het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) in Vlaanderen, en het aantal personen dat zich in Wallonië inschrijft bij de pro-Duitse bewegingen ligt veel lager. Nog kenmerkender is het feit dat er minder collaborerende bewegingen in Wallonië actief zijn.

De partizanen van de collaboratie – vooral rexisten – krijgen wel verantwoordelijke posities toegewezen bij de meeste grote steden en gemeenten, maar hun effectieve macht blijft zeer beperkt. Daarenboven behoren de herauten van de collaboratie vanaf 1942 tot een kleine minderheid, die afgesneden is van de bevolking.

In realiteit geeft de vergelijking met de situatie in Vlaanderen  een vertekend beeld over de collaboratie in Wallonië. Er is geen enkele natuurlijke link tussen het Waalse sentiment en de steun aan het Derde Rijk. In feite is dat regionale sentiment, dat zich stilaan ontwikkelde voor de jaren veertig, vooral verbonden met linkse politieke strekkingen en met sympathie voor Frankrijk.

Sommige Waals geïnspireerde bewegingen zoals la Communauté culturelle wallonne, en daarop voortbouwend de pro SS Cercle Wallon, die het licht zien tijdens de oorlog onder een strenge Duitse overheersing, slaan er niet meer in om een significant publiek aan te spreken.

Het potentiële publiek voor een Duits sentiment in Wallonië moet echter elders gezocht worden, namelijk bij de autoritaire bewegingen die zich rond de Nieuwe Orde bewegen, en die gedurende de jaren dertig opkomen. De belangrijkste is de rexistische beweging van Léon Degrelle, die tijdens het interbellum verschijnt. Een deel van zijn leden kiest vanaf 1941 duidelijk voor de oppositie tegen de bezetter, door militanten te leveren die van alle patriottische verzetsbewegingen het actiefst waren. Maar anderen identificeren zich met de Europese Nieuwe Orde, door de nazi’s geïnitieerd.

De bijdrage van Rex is dat het steun heeft verleend aan dergelijke aspiraties, nog voor Rex een symbool werd van de antibelgicistische en illegale collaboratie, dat een gevolg was van de opportunistische en extremistische keuzes van Degrelle.