Doyen Georges

Georges Doyen (°1906) is doctor in de rechten en werkt sinds 1931 als jurist bij de diensten van het provinciebestuur van Luik. Hij heeft een katholieke stempel. In 1939 wordt hij benoemd tot arrondissementscommissaris van Waremme.

Hij vlucht in mei 1940 maar is al terug op post als de Duitsers arriveren. Hij wordt daarom niet onderworpen aan een tuchtonderzoek wegens postverlating. Aanvankelijk herneemt hij zijn functie als arrondissementscommissaris maar op 23 augustus 1940 wordt hij benoemd tot (dienstdoend of ad interim) gouverneur van Luik. Een collaboratiegezind bestuurder (van Rex bijvoorbeeld) benoemen in de provincie Luik is niet aan de orde. De benoeming gebeurt voor zover we nog kunnen reconstrueren ook enigszins spontaan. Secretaris-generaal Vossen van Binnenlandse Zaken heeft een professor aan de Universiteit van Luik op het oog, maar als die op het laatste moment afhaakt valt hij terug op de arrondissementscommissaris van Waremme. Doyen zal beweren dat hij niet of nauwelijks op de hoogte was toen Vossen zijn benoeming concretiseerde, wat Vossen nooit zal tegenspreken. Over de politieke ideeën van Doyen in 1940 weten we niets. Mogelijk staat Doyen in 1940 bekend als iemand die een administratieve hervorming van het openbaar bestuur in meer autoritaire zin genegen is. Zijn profiel komt overeen met dat van Jozef De Vos die op hetzelfde moment tot gouverneur van Oost-Vlaanderen wordt benoemd. Ook hier gaat het om een vooroorlogse arrondissementscommissaris met een (rechts-)katholiek profiel waar men misschien in 1940 een zekere ‘meegaandheid’ van verwacht.

Doyen lijkt in 1940 inderdaad de autoritaire administratieve hervormingen te steunen. Maar de ouderdomsverordeningvan 7 maart 1941 en de benoeming van secretaris-generaal Romséebegin april 1941 zijn breukmomenten. Als snel blijkt dat de collaborerende partij Rex grip wil krijgen op de benoemingen gaat Doyen op de rem staan. Net als de meeste Waalse gouverneurs in 1941, verzet hij zich tegen Rexistische kandidaturen in het openbaar bestuur. Hij uit zich ook als tegenstander van de autoritaire hervormingen van Romsée. Hoewel hij voor de bezetting voorstander was van de creatie van Groot-Luik trekt hij in 1941 zijn steun voor het project in. Doyen lijkt in 1941 zijn positie nauw af te stemmen op de conferentie van 24 burgemeesters van ‘Groot-Luik’. 

Doyen trekt zijn conclusies sneller dan veel andere functionarissen : hij biedt zijn ontslag een eerste maal aan op 1 december 1941. De aanleiding is de Duitse verordening over de levering van non-ferro metalen van 21 oktober 1941. Deze Duitse order kan begrepen worden als het leveren van materiaal ten dienste van de Duitse oorlogsindustrie, en dus potentieel een strafbaar feit. De 24 gemeenten van de regio Groot-Luik, onder de supervisie van de socialistische burgemeester Joseph Bologne, verklaren collectief de uitvoering ervan te zullen weigeren. Voor Doyen is dat standpunt het signaal om ontslag te nemen : hij argumenteert dat het  “support moral” van deze gemeenten essentieel is en wenst niet tegen deze burgemeesters in te gaan. De ontslagbrief lezende, kan men speculeren dat Doyen misschien dankbaar gebruik maakt van deze gelegenheid om van een lastige functie af te raken. Vossen temporiseert, maar Doyen biedt op 30 december 1941 een tweede maal en met sterkere argumenten zijn ontslag aan. Ditmaal vermeldt Doyen expliciet dat de ouderdomsverordening van 7 maart 1941 een instrument is om collaborateurs te benoemen. Opnieuw vermeldt hij ook de Duitse opeisingen van bewakers en van non-ferro metalen als onaanvaardbaar. Doyen stelt “une différence de conception absolue” vast tussen zijn bestuursopdracht en de huidige politiek. Het vinden van een opvolger duurt even : die wordt pas op 1 april 1942 benoemd (Georges Petit).

Dit vroege ontslag blijkt een verstandige beslissing. Na de bevrijding komt hij niet in de problemen en hij herneemt in 1945 nog voor vele jaren zijn functie als arrondissementscommissaris van Waremme.