Rexist Antoine Leroy wordt al in augustus 1940 benoemd tot de gouverneur van Henegouwen en is mede verantwoordelijk voor het hoge aantal Rexistische benoemingen in die provincie.
Antoine Leroy (1876-1960) is een mijningenieur en een lokaal industrieel in Eghezée. Bij de nationale verkiezingen van 1936 wordt hij verkozen tot plaatsvervangend senator voor Rex in het arrondissement Namen-Dinant-Philippeville. In januari 1939 volgt hij de overleden Louis Rhodius op. Hij wordt niet herkozen bij de wetgevende verkiezingen van april 1939 maar hij lijkt in 1939 geen politieke carrière meer te ambiëren. Rex is na 1938 in vrije val. Leroy lijkt zoals zovelen afstand te nemen van de partij.
De bezetting verandert dit. In mei-juni 1940 neemt hij kort het burgemeesterschap van de gemeente Eghezée over en op 17 augustus 1940 wordt hij benoemd tot gouverneur ad interim van de provincie Henegouwen. Secretaris-generaal Jean Vossen van Binnenlandse Zaken benoemt hem onder druk van de bezetter. Volgens een naoorlogse verklaring van Vossen eisten de Duitsers in juli 1940 één Rexistische gouverneur. Het was logisch dat die in de provincie Henegouwen zou komen : de provincie waar Rex duidelijk het sterkst stond. Leroy blijft gouverneur tot september 1944. Tussen december 1941 en maart 1942 is hij ook dienstdoend gouverneur van de provincie Namen. In 1941 komt er ook een Rexistische meerderheid in de bestendige deputatie, met achtereenvolgens de Rexisten Edouard Bouillart (°1904), Henri Horlin (°1908,) François Boveroulle (°1895), Louis Abrassart (°1896) en Joseph Pévenasse (°1900). Leroy is nauw betrokken bij de samenstelling van het Waalse deel van het kabinet van Gerard Romsée wanneer deze secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken wordt (maart 1941).
Door deze vroege machtsgreep is Henegouwen lange tijd de enige provincie onder Rexistische controle. Het gevolg is zichtbaar : Henegouwen wordt de enige Waalse provincie met benoemingscijfers van Rexisten die gelijkaardig zijn aan VNV-cijfers in de Vlaamse provincies.
Na de oorlog werden diverse klachten ingediend. Hij steunde actief de benoemingen van Rex-burgemeesters buiten de gemeenteraad. Hij zette burgemeesters onder druk om mee te werken aan de levering van non-ferrometalen en aan de zogenaamde ‘administratieve rechtsmacht’ (de bestraffing van voedselovertredingen). Hij gaf twee burgemeesters aan bij de Duitsers als ‘saboteurs’. Hij steunde actief de oprichting van Groot-Charleroi en Groot-La-Louvière. Hij makte deel uit van de ‘administratieve studiereis’ naar Duitsland in juli 1942, georganiseerd door het Studiecentrum voor Administratieve Wetenschappen. En tot slot gaf hij de instructies door, van secretaris-generaal Romsée en van Adriaan Van Coppenolle (Algemene Rijkspolitie, Nationaal Commandant van de Rijkswacht) over de strijd tegen het verzet en voor de deportatie van arbeidskrachten.
Na de bevrijding wordt Leroy veroordeeld tot vijf jaar cel. Hij komt snel vervroegd vrij. Er wordt rekening gehouden met verzachtende omstandigheden, zoals zijn hulp aan aangehouden gijzelaars. Bepaalde feiten – zoals het doorsturen van bezwarend materiaal over bepaalde arrondissementscommissarissen aan de Duitsers – worden strafrechtelijk beschouwd als niet ‘kwaadwillig’ te zijn gebeurd.
Nico Wouters, Oorlogsburgemeesters 40-44. Lokaal bestuur en collaboratie in België, Lannoo, Tielt, 2004
Nico Wouters, De Führerstaat. Overheid en Collaboratie in België (1940-1944), Lannoo, Tielt, 2006
.jpg)
