België in oorlog / Persoonlijkheden

Devos Georges

Thema - Collaboratie

Auteur : Wouters Nico (Instelling : CegeSoma)

De Naamse advocaat Georges Devos (1901-1958) was in 1940 een gematigd voorstander van een ‘nieuwe orde’. Hij was zo aanvaardbaar voor de Duitsers als nieuwe gouverneur van Namen. Hij zou echter buiten de collaboratie blijven. 

Voor de bezetting

Georges Devos was een Naams advocaat die in 1923 lid werd van de balie. Hij was ook reserve officier bij het vliegwezen. Hij had geen actief politiek mandaat. In juni 1940 steunde hij het ‘Administratieve Bestuurscomité’ (Comité de Gestion Administrative) dat door secretaris-generaal Jean Vossen in de provincie Namen was opgericht om het vacuüm te vullen na de vlucht van de liberale gouverneur François Bovesse en de voltallige Naamse bestendige deputatie. Nadat leden van de deputatie terugkeerden, verzette Devos zich tegen hun herinstelling. Hij werd tijdens de zomer beschouwd als iemand die de ‘nieuwe orde’ gunstig gezind was en zo acceptabel kon zijn voor de Duitse bezetter. 

260492-vue-de-namur.jpg

Gouverneur van Namen in 1940

prov-de-namur-21-8-1940-p-4.png
Instelling : KBR
Oorspronkelijke legende : La Province de Namur, 21 augustus 1940, p. 4

Op 17 augustus 1940 werd hij door secretaris-generaal Vossen benoemd tot (ad interim) gouverneur van Namen, nadat Bovesse als postverlater door de Duitse bezetter uit zijn functies was ontzet. Devos behoort dus tot de acht benoemingen van nieuwe gouverneurs in augustus 1940.

Devos accepteerde zoals zovelen de Duitse overwinning en steunde in de zomer van 1940 ‘nieuwe orde’ aanpassingen aan het Belgische bestel. Hij was echter loyaal aan de Belgische constitutionele orde en was vanaf het begin ook tegenstander van benoemingen van leden van het collaborerende Rex. Zo oefende hij een zekere vertraging uit op de lokale machtsgreep van deze partij in de provincie.

Devos werd in oktober 1941 slachtoffer van een verkeersongeval. Hij werd tussen oktober 1941 en maart 1942 vervangen door de Henegouwse Rexistische gouverneur Antoine Leroy. Die zou tijdens het ziekteverlof van Devos twee Rexistische gedeputeerden benoemen. De Duitse bezetter verhinderde Devos’ terugkeer : hij kreeg in maart 1942 een Duits ambtsverbod. Hij werd vervangen door prins Emmanuel De Croy.

Na de bezetting

Na de bevrijding werd een gerechtelijk onderzoek geopend over Devos. De feiten die hem ten laste werden gelegd waren  zijn benoeming als gouverneur in augustus 1940 en twee omzendbrieven : ten eerste met een bevel om door Duitsers verboden boeken in te leveren (12 december 1940) en ten tweede een brief met een bevel aan de gemeentepolitie om Duitse militaire instellingen te bewaken (22 november 1940). In het kader van die laatste omzendbrief waren enkele inwoners aangehouden en tijdelijk aan de Duitsers overgeleverd. Deze omzendbrieven werden niet beschouwd als ‘kwaadwillige’ medewerking zoals gedefinieerd in artikel 118bis (politieke collaboratie). Hij werd dan ook buiten vervolging gesteld. In 1948 werd hij stafhouder en kort daarna ook de ondervoorzitter van de Nationale Federatie van Advocaten in België. Hij overleed op 12 augustus 1958.

 

 

 

vers-l-avenir-10-7-1948-p-3.png

Bibliographie

Nico Wouters, Oorlogsburgemeesters 40-44. Lokaal bestuur en collaboratie in België, Lannoo, Tielt, 2004

Nico Wouters, De Führerstaat. Overheid en Collaboratie in België (1940-1944), Lannoo, Tielt, 2006

Pour en savoir plus

274125 Artikels Collaboratie in Wallonië Conway Martin
5825 Artikels Administratieve Collaboratie Wouters Nico
163793 Artikels Militaire justitie - repressie Rousseaux Xavier
Deze pagina citeren
Devos Georges
Auteur : Wouters Nico (Instelling : CegeSoma)
https://www.belgiumwwii.be/nl/belgie-in-oorlog/persoonlijkheden/devos-georges.html